مژگان ندیری - دکتری تخصصی جغرافیایی طبیعی

بررسی و ارزیابی توسعه مناطق شهری و روستایی مستلزم شناخت بستر طبیعی و مخاطرات ناشی از آن می باشد؛ که می تواند از توسعه سکونتگاههای انسانی در مناطق پرمخاطره و آسیب پذیر بکاهد؛ بنابراین در بررسی الگوهای توسعه فیزیکی سونتگاههای انسانی توجه به مخاطرات طبیعی در راستای کاهش آسیب پذیری جمعیت و بناها و مستحدثات بسیار ضروری است.از مهمترین تمهیدات در کاهش آسیب پذیری در برابر مخاطرات طبیعی، بکارگیری اصول پدافند غیرعامل به عنوان راهکاری جهت کاهش خطرپذیری در برابر خطرات مختلف و افزایش کارایی پس از وقوع خطر است که باید در سطوح مختلف برنامه ریزی منطقه ای، شهرسازی و معماری مورد توجه قرار گیرد.فرسایش خاک به عنوان خطری جدی برای رفاه انسان و حتی برای حیات او به شمار می رود؛ و توسعه شهرنشینی، تبدیل عرصه های طبیعی به کشاورزی بدون توجه به قابلیت آنها، استفاده مفرط از جنگلها و مراتع و استفاده غیر اصولی از منابع آب و خاک نیز در برهم خوردن تعادل بیولوژیکی و هیدرولوژیکی طبیعت نقش مهمی داشته است؛ در مقاله حاضر به بررسی خطر فرسایش و گستردگی آن در شهرستان گنبدکاووس می پردازیم.براساس نتایج حاصله دهستانهای کرند و اترک بیشترین میزان و دهستانهای فجر و باغلی ماراما کمترین میزان فرسایش را به خود اختصاص داده اند. البته با توجه به اینکه مدل فرسایشی ای پی ام در شهرستان گنبد کاووس پیاده شد و نتایج حاصله با محیط جغرافیایی آن محدوده سازگاری داشت ما را بر آن داشت تا این مدل را در شهرستان اسلامشهر نیز بکار گیریم.و براساس نتایج حاصله بخشهای وسیعی از شهرستان در معرض فرسایش قرار دارند؛ که باید تمهیدات لازمه در این راستا اجرا گردد.

مخاطرات، فرسایش، EPM، گنبدکاووس، اسلامشهر