زبیده حسنی - دانشجوی کارشناسی ارشد زراعت
همت اله پیردشتی - دانشیار دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری
یاسر یعقوبیان - دانشجوی دکتری زراعت
سحر خلیلی - کارشناس زراعت

به منظور بررسی تغییرات جوانه زنی و رشدگیاهچه شنبلیله تحت الودگی عنصر سنگین مس و پیش تیمار بیولوژیکی ازمایشی بصورت فاکتوریل درقالب طرح کاملا تصادفی در3تکرار اجرا گردید فاکتورهای ازمایشی شامل تیمارهای بیولوژیکی بذرشاهد قارچ تریکودرما باکتریهای ازوسپریلیوم +ازتوباکتر و تلفیق قارچ و باکتریها و چهارسطح نیترات مس صفرو40و80و120میلی گرم برلیتر بود نتایج حاصل ازتجزیه واریانس داده ها نشان داد که کاربرد نیترات مس برصفات وزنترریشه چه P<0/05 وزن ترگیاهچه و وزن خشک ریشه چه ساقه چه و گیاهچه P<0/01 اثرمعنی داری داشت و با افزایش غلظت مس این صفات به ترتیب حدود 5/15و39و16/6و16و14/5 درصد نسبت به شاهد کهاش یافتند همچنین تنش عنصرسنگین برسرعت جوانه زنی شاخص بنیه طولی گیاهچه درصد گیاهچه نرمال شاخص جوانه زنی و ضریب آلومتری تاثیر کاملا معنی داری P<0/01 داشت بطوریکه افزایش غلظت عنصرسنگین باعث کاهش این صفات گردید درتیمار بیولوژیکی نیز تلقیح تریکودرما ضریب آلومتری را نسبت به باکتری افزایش داد.

آزوسپریلیوم، ازتوباکتر، تریکودرما، شنبلیله، مس