امیر بابک مرجانی - دکتری مدیریت دولتی عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکز
سهیلا داروئیان - دانشجوی دکترای مدیریت،دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات مدرس د

فرایند رشد علمی و توسعه فن آوری آنچنان با شتاب توان گردیده که با گذشت هر لحظه، نظریه تازه ای متولد می شود و تئوری جدیدی شکل می گیرد. در دنیای پرشتاب علم و فن آوری برای آنکه سازمانها فقط وضع موجود خود را حفظ کنند باید به سرعتی که محیطشان متحول می شود، تغییر یابند و توسعه پیدا کنند و برای آنکه بر دیگر سازمانها پیشی بگیرند و در جهان رقابتی بر رقبا سبقت جویند باید با سرعتی خارق العاده د رمسیر تحولات علوم و فنون گام زنند. در راستای این تغیرات شرکتها ناگزیر از پذیرش و بکارگیری اصول جدید تولیدی هستند و از جمله این اصول ، تولید ناب بعنوان سیستم تولید یکپارچه و کارا می باشد. مفهوم تولید ناب، پس از جنگ جهانی دوم، توسط آی جی تویو داو تا ای چی او هنو در شرکت تویوتا در ژاپن مطرح گردید به هنگامی که صنایع شرکتهای دیگر ژاپنی از این سیستم قابل توجه، نسخه برداری کردند؛ ژاپن تا مرحله برتری اقتصادی که امروز شاهد آن هستیم، رشد کرد. اکنون تولید کنندگان صنعتی در سرتاسر جهان می کوشند تا شیوه تولید ناب را به کار گیرند. اقتباس تولید ناب که به ناگریز تا فراسوی صنعت خودرو سازی گسترش خواهد یافت همه چیز را تقریبا در هر صنعتی دگرگون خواهد کرد، یعنی انتخاب خریداران، ماهیت کار، آینده شرکتها و در نهایت سرنوشت ملتها تغییر خواهد کرد. تولید ناب از آن جهت ناب نامیده می شود که در مقایسه با تولید اندوه، هر چند را به میزان کمتر مورد استفاده قرار می دهد این شویه تولید، نیوری انسانی موجود در کارخانه؛ فضای لازم برای تولید، سرمایه ای که صرف ابزارآلات می شود، نیروی مهندسی لازم برای به وجود آوردن محصول جدید و زمان مورد نیاز برای ساخت محصول جدید، همه و همه را به نصف تقلیل می دهد. نگرگاه تولید ناب بر کمال مبتنی است یعنی نرول پیوسته قیمتها، به صفر رساندن میزان عیوب، به صفر رساندن موجودی و تنوع بی پایان محصول، تولید ناب در چگونگی کارکد فرد تغییر ایجاد می کند. افراد حرفه خود را د رتولید ناب چگالش گرایانه تز می یابند و یقینا در این سیستم خلاق تر می شوند. آنان کار خود را پر مخاطره تر می دانند چرا که در تولید ناب هدف این است که افراد در چه رده سازمانی مسئولیت بپذیرند و مسئولیت همانا آزادی در مدیریت کار خویش است در تولید ناب باید چیزی فراتر از مهارت های تخصصی یاد گرفت و آن آموخته ها را در درون گروه و نه سلسله مراتب خشک سازمانی و خلاقانه به کار بست . تولید ناب بعنوان یک فلسفه یا یک استراتژی تولید به دنبال حذف هرگونه اتلاف در سیستکم تولید است. این اتلاف می تواند فعالیتهایی که ارزش افزوده ای در تولید ایجاد نمی کنند ، باشد.