زیبا طاهریان - کارشناس ارشد روانشناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد خوراسگان، اصفهان
اصغر آقایی - دکترای روانشناسی، دانشیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد خوراسگان، اصفهان
محسن گلپرور - دکترای روانشناسی، عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد خوراسگان، اصفها

پژوهشگران و روان درمانگران بر اهمیت خودافشاگری مشاور (درمانگر)، به عنوان یکی از فنون مشاوره ، و تاثیر چشمگیر آن بر رابطه مشاور و مراجع تاکید کرده اند. در مورد استفاده از خودافشاگری در مشاوره، جهت گیری های نظری متفاوتی وجود دارد. در حالی که درمانگران حوزه روان پویشی سنتی قائل به محدودیت استفاده از این فن هستند، درمانگران بارویکرد انسان گرایی، وجودی رفتاری شناختی، و فمینیستی استفاده از خودافشاگری را در جهت افزایش اعتبار و اصالت درمانگر توصیه می کنند. علی رغم استفاده نسبتا کم بسامد و محتاطانه از خود افشاگری در روان درمانی، در مواردی که از آن استفاده شده است تاثیر مثبت آن روی مراجع مشهود بوده است. در واقع هنگامی که مراجع در سه بعد نفوذ اجتماعی مشاور (خبرگی، جذابیت، و قابلیت اعتماد)، او را مثبت ارزیابی می کند فرایند و پیامدهای مشاوره نیز بهبود می یابد. برخی اثرات مثبت خودافشاگری مشاور عبارتند از: بهبود کیفیت رابطه درمانی و احساس رضایت و امنیت بیمار و در نتیجه ارتقاء کیفیت مشاوره، برقراری تعادل قدرتی بین درمانجو و درمانگر، الگوسازی رفتار درست برای مراجع، ارائه تشویق جهت خودافشاگری درمانجو، پیشنهاد گزینه های جایگزین فکری و عملکردی و راهبردهای مقابله ای موثرتر، و ارضای نیاز مراجع به خودافشاگری درمانگر. از سوی دیگر آسیب های بالقوه خودافشاگری مشاور عبارتند از: ارضای نیازهای درمانگر یا تغییر تمرکز از مراجع به مشاوره، مخدوش کردن مرزهای بین مراجع و مشاوره، در ادبیات پژوهشی روانشناسی در داخل کشور، منابع مناسب مطالعاتی در این زمینه نادر است. هدف این پژوهش مروری، ارائه تازه ترین یافته های تجربی در مورد ابعاد متفاوت کاربرد خودافشاگری مشاور و ارائه راهنمایی برای استفاده از آن در جلسات مشاوره و روان درمانی است.

خودافشاگری مشاور، روان درمانی، مراجع، رابطه درمانی