محمدجواد مهدوی نژاد - استادیار دانشکده هنر و معماریدانشگاه تربیت مدرس، تهران،ایران
مجید منصورپور - دانشجویان کارشناسی ارشد معماری
ایوب علی نیای مطلق
حسن قرائی - دانشجوی کارشناسی ارشد مکاترونیک، دانشکده علوم و فنون نوین، دانشگاه

معماری اسلامی ایران سرشار از گنجینههای با ارزش میباشد که همواره در پی ایجاد حس مطلوب و روحانی میباشد که علاوه برتاثیر بر استفادهکنندگان، در محدودهای مشخص نیز به عنوان عناصر شاخص و با هویت مطرح میگردد. از شاخص ترینالگوهای ارائه دهنده این ارزشها میتوان به گنبد اشاره نمود. ایرانیان از گذشته این عنصر را در بناها به عنوان واسطهای برای جدایی از زمین و اتصال به آسمان تلقی و به کار میبردند و حتی اولین اقوامی میباشند که در ترقی و ساخت این عنصر برزمینه چهارگوش راههای مبتکرانه ارائه نمودهاند و در بناهای مانند مساجد و آرامگاهها به فراوانی از این عنصر هویت بخشاستفاده میشده است. در بناهای آرامگاهی مخصوصا در جنوب غربی این سرزمین گنبدهای از نوع اورچین به کار برده میشدند که علاوه بر تناسبات زیبا، دارای مکانسیم عمل مبتکرانه ای میباشند از اینرو در این تحقیق با استفاده از روش موردی وبا استفاده از منابع کتابخانهای و همچنین با استفاده از شبیه سازی کامپیوتری مکانیسم عمل سازه بقعه رودبند و یعقوب لیثصفاری در شهرستان دزفول، بررسی و تحلیل شده است. براساس یافتهها استفاده از ساختار مثلثی شکل، دیوارهای نسبتاً قطور و همچنین ارتفاع بلند نیروی رانش در اینگونه بناها کنترل میشده است و نتایج نشان میدهد تنشها در پایه گنبد بیشترین میزان را دارا میباشد و این گنبد، برای پوشش دهانههای متقارن بسیار مناسب میباشد ولی با توجه به ارتفاع دهانه کوچک را بهتر جواب می دهد

گنبد اورچین، معماری اسلامی، دزفول، سازه های گنبد، معماری اسلامی