وحید ریاحی - استادیار دانشکده علوم جغرافیایی دانشگاه خوارزمی
لقمان زمانی - کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه ریزی روستایی

توسعه مناطق روستایی در حاشیه رودخانهها و افزایش نگران کننده خطرات سیل در سالهای اخیر موجب شده است تا مناطق روستایی با خطرات گسترده ای روبرو شوند. این خطرات تا حد زیادی نتیجه فعالیت انسانها در ساختارهای اکولوژیکی محیط، افزایش جمعیت در دشت های سیلابی،جنگل زدایی و در نهایت دگرگونی محیطی بوده است و در دهه های اخیر نیازمند مطالعات علمی و مدیریت کارآمد است. هدف از انجام این پژوهشمدیریت بر بحران سیلاب در مناطق روستایی است و بدین منظور روستاهای شهرستان سروآباد به عنوان مطالعه موردی انتخاب شده است. شناسایی پهنه های امن و خطر سکونتگاههای روستایی هدف غایی مطالعه حاضر است و برای رسیدن به این امر از شش فاکتور شیب، جهت شیب، پوشش گیاهی، لیتولوژی، بارندگی و فاصله از مسیل استفاده شده است. این پژوهش بر حسب روش تحلیلی و بر حسب ماهیت کاربردی است و در انجام آن ازسیستم اطلاعات جغرافیایی ) GIS ( و فرآیند تحلیل سلسله مراتبی ) AHP ( بهره گرفته شده و در نهایت پس از تجزیه و تحلیل داده ها و لایه هایاطلاعاتی، نقشه های نهایی تلفیقی خطر و نقشه های هم پوشانی جهت ارزیابی فاکتورها تولید گردید. نتایج مطالعه ضمن آنکه به شناسایی مناطق امن و خطر سیل در نواحی روستایی شهرستان انجامید، نشان داد که حدود 05 درصد مساحت شهرستان، 93 روستا از مجموع 77 روستا و 84 درصد جمعیت سکونتگاههای روستایی در محدوده پرخطر سیل قرار دارد.

بحران های روستایی، سکونتگاههای روستایی، سیل خیزی، سروآباد