امیرکیوان صراف - دانشجوی کارشناسی ارشد- دانشگاه آزاد اسلامی واحد قزوین،گروه مدیریت،قزوین،ایران

موضوع مدیریت تحریم به عنوان یک موضوع بدیع و تازه در زمینه های مدیریتی است که مسبوق به سابقه نبوده و برای اولین بار توسط اینجانب مطرح می شود. با پیگیری بحث اقتصاد مقاومتی توسط رهبر معظم انقلاب اسلامی و با عنایت به اینکه مفهوم اقتصاد مقاومتی به خودی خود و بدون یک زیر ساخت مدیریتی قابل انجام نخواهد بود و البته برای پیاده سازی، نیاز به مفاهیم و اصول مدیریتی دارد و این دو به عنوان دو جزء لاینفک لازم وملزوم یکدیگرند. لذا در این مقاله ضمن تعریف تحریم بر اساس دیدگاه های مختلف به ذکر انواع تحریم‌ها می پردازیم. در ادامه بر روی ضرورت تدوین این نظریه و سپس به تعریف مدیریت تحریم وزیر ساخت های فکری ایجاد آن توجه می‌کنیم و آنگاه ضمن بیان مدل های مدیریت تحریم یک چهار چوب کلی و استراتژی در مورد راه های مقابله با تحریم ارائه نموده وسپس به نتیجه گیری می پردازیم.از دیدگاه های مختلف می توان تعاریف گوناگونی از تحریم بدست داد. شاید شایع ترین این تعاریف، تعریف از منظر سیاسی است که عبارت است از یک ابزار سیاست خارجی که این امکان را فراهم می‌آورد که کشور یا کشورهایی مقاصد سیاسی خود را نسبت به کشور هدف هنگام بروز اختلاف اعمال نمایند این اهداف لزوماً مشروع و قانونی نیستند و به عنوان جایگزین جنگ واعمال قوه قهریه و یا پیش مقدمه آن تلقی می شود از دیدگاه اقتصادی، اقدام برنامه ریزی شده اقتصادی یک یا چند دولت از طریق محدود کردن مناسبات اقتصادی برای اعمال فشار بر کشور هدف با انحرافی سیاسی است .در زمینه مدیریتی: تحریم یک فشار همه جانبه بر مدیریت واعضای یک سازمان یا سیستم به وسیله ابزارهای مختلف برای ایجاد یک بحران بلند مدت ویا کوتاه مدت در مکانیسم‌های مدیریتی است و که از برنامه ریزی گرفته تا کنترل را شامل می سازد و هدف آن چلوگیری از رسیدن سازمان ‌به اهداف سازمانی از پیش تعیین شده ویا شکست در مأموریت‌های جاری و یا تضعیف و نابودی یک سازمان است. از دیدگاه سیستمی نیز تحریم را می‌توان اینگونه تعریف نمود،هنگامی که در یک محیط پویا و دینامیک و در یک سیستم کلی باز که سیستم ها با محیط و با یکدیگر در حال کنش هستند، یک یا چند سیستم و یا ابر سیستم بخواهند یک سیستم دینامیک را با قطع جریان داده و ستاده به صورت یک سیستم ایستا تبدیل نمایند تا به واسطه آنتروپی درونی تضعیف یا نابود و یا محدود گردد را تحریم گویند به سیستم وبا سیستم هایی که از جریان داده ویا ستاده جلوگیری می نمایند سیستم مهاجم و به سیستم دوم سیستم مدافع گوییم و این به واسطه رقابت بر سر درون داده یا ضدیت ستاده یک سیستم با ماده سیستم دیگر رخ می دهد.مفهوم رقابت و یا ضدیت سیستم ها در یک محیط کلی و اثر این رقابت بر محیط خود یک مبحث جدید ونوآورانه در مفهوم مدیریت سیستمی در این مقاله محسوب می شود.