فریده قرابیگلی - دانشجوی کارشناسی ارشد آبیاری و زهکشی، دانشگاه گیلان، رشت، ایران
مجید وظیفه دوست - استادیار گروه مهندسی آب، دانشگاه گیلان، رشت، ایران
نادر پیرمرادیان - استادیار گروه مهندسی آب، دانشگاه گیلان، رشت، ایران
افشین اشرف زاده - استادیار گروه مهندسی آب، دانشگاه گیلان، رشت، ایران

به دلیل نقش موثر بارندگی در تامین بخشی از نیاز آبی محصولات کشاورزی و یا ایجاد سیل در حوضههای کوهستانی و فرسایش آبی، تخمیندقیق توزیع زمانی و مکانی بارندگی، همواره مورد توجه متخصصان رشتههای مختلف قرار گرفته است. رادار هواشناسی یکی از سیستمهای فعال سنجش از دور است که امکان تخمین بارندگی شامل میزان بارندگی، شدت و نوع آن در مدت زمان مشخص را فراهم می آورد که این اطلاعات به هنگام در برنامه ریزی و مدیریت بهینه شبکه های آبیاری و زهکشی بسیار کاربردی است.ماهواره یTRMM از ماهوارههای هواشناسی با سیستم سنجش از دور غیر فعال محسوب میگردد که با استفاده از تصاویر ارسالی این ماهواره امکان ثبت و تجزیه و تحلیل مداوم مقادیر بارش در سطح زمین فراهم می گردد. در این مطالعه تولیدات پانزده دقیقهی بارندگی (Surface Rainfall Intensity) از سنجندهی فعال (رادار هواشناسی داپلر) و تولیدات سه ساعته ی بارندگی (3B42.006) از سیستم سنجش از دور غیر فعال (ماهواره ی TRMM) در دو روز متوالی 13 و 14 مارس 2011 که منطبق با یک رویداد بارندگی در منطقهی مورد مطالعه بودجمعآوری گردید. پس از حذفپشت زمینه تصاویر راداری با استفاده از تکنیکهای تفسیر بصری، سریزمانی بارندگی از تصاویر راداریبا گام زمانی پانزده دقیقه استخراج و پس از تبدیل به بارش سه ساعته با سری زمانی دادههای بارندگی درایستگاه های همدیدی منطقه، مورد مقایسه قرار گرفت. نتایج این اعتبارسنجی همبستگی بالای (نزدیک به 0/9) این دو سری داده را نشان داد. همچنین سعی شد میزان انطباق دادههای رادار و ماهواره ی TRMM نیز به صورت زمانی و مکانی مورد بررسی قرار گیرد که نتایج نشان داد از نظر توزیع زمانی بین این دو سری داده همبستگی خوبی(نزدیک به 0/7) وجود دارد. سپس با توجه به همبستگی بالایدادههای رادار و بارش سینوپتیک، الگوی مکانی بارش با استفاده از تصاویر ماهواره ی TRMM و رادار نیز با هم مقایسه گردید و نتایج حاکی از انطباق نسبتا بالای الگوی بارش رادار با داده های TRMM بود.

رادار هواشناسی داپلر، سنجش از دور، TRMM