سپیده عابدی - کارشناسی ارشد انرژیهای تجدید پذیر، دانشکده علوم و فنون نوین، دانشگاه تهران
برات قبادیان - دکتری مکانیک، دانشیار گروه مکانیک ماشینهای کشاورزی، پردیس کشاورزی، دانشگاه تربیت مدرس
احمد حاجی نژاد - دکتری شیمی، استادیار دانشکده علوم و فنون نوین، دانشگاه تهران
سمانه عابدی - دانشجوی دکتری اقتصاد منابع طبیعی، پردیس کشاورزی دانشگاه تهران

یکی از اصلی ترین عوامل در زمینه جایگزینی سوخت، صرفه اقتصادی ماده خام اولیه می باشد. از آنجا که وارداتمواد خام اولیه و یا آماده سازی شرایط لازم برای کشت گونههای روغنی غیر بومی مستلزم هزینههای بالایی می-باشد، لذا با استفاده از گونههای بومی، میتوان هزینههای تولیدی را به میزان زیادی کاهش داد. در این کارتحقیقاتی با بررسی گونههای زیستی بومی ایران، گیاه نوروزک، به عنوان الگویی بهینه، با صرفه و امکان پذیر بهمنظور تولید انبوه بیودیزل در سطح کشور معرفی شده است. این گیاه به صورت خودرو در سرزمین های خشککشور رشد میکند و با محتوای روغن بالاتر از 50 درصد دارای پتانسیل بالای تولید انبوه بیودیزل می باشد. در اینتحقیق از روغن گیاه نوروزک طی فرآیند ترانس استریفیکاسیون بازی در دستگاه فراصوت در حضور الکل متانول (نسبت 1:6) و کاتالیزور پتاسیم هیدروکسید (1%) به منظور تولید بیودیزل تولید شده است. همچنین مشخصات بیودیزل تولیدی شامل نقطعه اشتعال، گرانروی، ویسکوزیته سینماتیکی، پایداری در برابر اکسایش، عدد اسیدی و محتوای آب سوخت، مطابق با استاندارد بین المللی EN 14214 اندازه گیری شده است. مطابق با نتایج بدست آمده از تحقیق ساختار روغن گیاه نوروزک شامل اسیدهای چرب پالمیتیک اسید، پالمیتولئیک اسید، استئاریک اسید،اولئیک اسید، لینولئیک اسید، لینولنیک اسید، آراشیدیک اسید، ایکوزنوئیک، بهنیک اسید، اروسیک اسید، لیگنوسریک اسید و نرونیک اسید می باشد. ویسکوزیته سینماتیکی، دینامیکی، چگالی، مقدار اسیدهای چرب آزاد موجود در روغن، عدد صابونی، عدد اسیدی و محتوای آب روغن نوروزک به ترتیب معادل 28/435(mm(2)/s31/433,mP.s)؛ 0/9046((g/cm(2)؛ 0/71%؛ 160/25(mgKOH/1gOil)؛ 1/4139(mgKOH/1gOil) و 0/3% می باشد. همچنین میزان اسیدهای چرب اشباع و غیر اشباع این روغن به ترتیب معادل 19/15% و 80/85% می باشد. به علاوه مقادیر اندازهگیری شده مربوط به خواص کیفی بیودیزل نوروزک شامل گرانروی سینماتیکی، چگالی، نقطهاشتعال، پایداری در برابر اکسایش، عدد یدی، عدد اسیدی، میزان لینولئیک اسید متیل استر به ترتیب معادل (mm(2)/s)4/7645؛ kg/m(3)(883/675)؛ (C˚)175/2؛ 6/54(˚hr/110C)؛ 69/23(g I/100 g oil)؛ 0/46(mgKOH/1g oil) و 0/16% می باشد و در نهایت نتایج حاصل از آزمون کنترل کیفیت سوخت نشان داد پارامترهای اندازه گیری شده با مقادیر مشابه آنها در استاندارد مطابقت می کند، می توان از این سوخت زیستی با اطمینان در موتور احتراق تراکمی استفاد نمود.

سوخت زیستی (بیودیزل)، نوروزک (Salivia Lerifolia)،امواج فراصوت، استاندارد EN14214