احسان مختاری
علی ارومیه ای
محمدرضا نیکودل

اجرای عملیات حفاری اکتشافی در تونل سازی از جمله پر کاربرد طریق روش‌های شناسایی زمین خصوصاً در حین اجرای طرح می‌باشد. با توجه به سرعت بالایی حفاری به وسیله TBM( ماشین حفاری تونل TBM) و لزوم شناسایی صحیح و مناسب زمینه پیش رو امروز از حفاری اکتشافی پیشرو جهت شناسایی شرایط زمین در پیش روی TBMبه طور گسترده استفاده می‌شود. در این تحقیق سعی شده با توجه به نتایج به‌دست‌آمده از حفاری گمانه ها ی اکتشاف ارتباطی بین نرخ نفوذ، نیروی تراست و نه اسفند برقرار گردد. یکی از اجزای اصلی سیستم انتقال آب از سر شاخه‌های حوزه دز به قمرود تونل انتقال آب قمرود می‌باشد. لیتولوژی غالب منطقه خصوصاً بخشی از تونل که در این تحقیق از آن یاد می‌گردد شامل فیلیت ، اسلیت و ماسه و سنگ می‌باشد که تحت تأثیر فعالیت‌های تکتونیکی به‌شدت خرد شده و به هم ریخته می‌باشد. عملیات گمانه زنی اکتشافی از طریق سوراخ‌های تأدیه شده در سپر کفشک در چهار مرحله صورت پذیرفت. جهت بررسی نتایج به‌دست‌آمده از چهار مرحله حفاری میزان نرخ نفوذ سرمته در مراحل مختلف در متراژ های مختلف، همچنین میزان فشار تراست و چرخشی در متراژ های مختلف بر روی نمودارهای رسم گردید. با توجه به مقالات و گزارشات موجود رابطه نرخ نفوذ و فشار تراست برای لیتولوژی های مختلف از قبیل ماست سنگ، آهک و سنگ‌های آذرین محاسبه گردید. از مقایسه بین داده‌های حفاری اکتشافی و داده‌های زمین‌شناسی موجود می‌توان دریافت که ارتباط معنی داری بین این پارامترها و نوع لیتولوژی زمین مورد حفاری وجود دارد که می‌تواند مبنای شناسایی زمین به این حفاری اکتشاف قرار گیرد.

تونل، ماشین حفاری تونل، حفاری اکتشافی، لیتولوژی ، نرخ نفوذ