رضا موید فر - استادیار، دانشکده فنی مهندسی، دانشگاه اراک
محسن ابوطالبی - استادیار، دانشکده فنی مهندسی، دانشگاه اراک
پگاه جعفری حقیقت پور - دانشجوی کارشناسی ارشد راه و ترابری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران جنوب

قطارهای پر سرعت راحت ترین و ساده ترین شکل حمل و نقل بر روی زمین است. این قطارها آسان ترین روش سفر را برای مسافران فراهم می نمایند و زمان سفر را به بهترین شکل ممکن کاهش می دهند. توسعه و به کارگیری سیستم راه آهن پر سرعت در کشور، گسترش فرهنگ پذیرش، و تلاش در جهت ارتقا فرهنگ بکارگیری حمل و نقل ریلی و قطارهای پرسرعت در راستای تویعه پایدار، عدالت اجتماعی، حفظ محیط زیست، حمایت از منابع انسانی و سرمایه ایرانی یکی از با اهمیت ترین برنامه هایی است که باید توجه ویژه ای به آن گردد. مروری بر توسعه های اخیر راه آهن پر سرعت چین می تواند به توسعه استاندارندهای طراحی پل راه آهن های پر سرعت در ایران کمک به سزایی نماید. چین برنامه طراحی راه آهن پر سرعت را در اواخر سال 2009 برای قطار مسافربری با سرعت طراحی 250 و 350 کیلومتر بر ساعت عرضه نمود. و موفق به توسعه و اجرای تکنولوژی راه آهن های پر سرعت در دوره زمانی کوتاه شد. در این مقاله سعی بر آن شده است تا با استفاده از نتایج تحقیقاتی و استانداردهای طراحی پل چین منبع خوبی برای توسعه استانداردهای طراحی پل راه آهن های پر سرعت در ایران داشنته باشیم. با توجه به ارزیابی و ملاحضات لازم از تحقیقات به عمل آمده جهت طراحی پل راه آهن های پر سرعت دریافت می شود که در مقایسه با راه آهن های معمولی راه آهن های پرسرعت الزامات سختگیرانه ای بر سختی سازه پل جهت به حداقل رساندن تغییر شکل ها و جلوگیری از ارتعاشات بیش از حد و تشدید برای اطمینان از حصول ایمنی و عبور راحت قطارها در سرعت های بالا دارند. این الزمات نیازمند این است که بر پایه تحقیقات تحلیلی و تجربی برای بارهای مشخص قطار، سرعت ها و سیستم های ریل، موقعیت پل درک خوبی از عملکردهای دینامیکی ساختار ریل قطار، فرکانس های طبیعی دهانه پل، چرخش ها، تغییر شکل ها فراهم گردد. بارهای زنده ناشی ار تغییر شکل تیر متداول ترین پارامتر برای تعیین محدودیت سختی است. معمولا سازه ای پل با تعیین مقادیر مجاز برای دهانه و معیار تغییر شکل که بر مبنای محدود نمودن شتاب عمودی به مقداری که مسافران احساس راحتی کنند به میزان 1 متر بر مجذور ثانیه برای سرعت های مختلف قطار است اگرچه کشورهای مختلف از بارهای زنده متفاوتی برای محاسبه حداکثر تغییر شکل تیر برای پل هایی که دو ریله می باشد استفاده می کنند. برای اطمینان از پایداری بالاست نیز، چرخش انتهای تیر یکی دیگر از پارامترهای طراحی می باشد.لذا در این مقاله با توجه به نتایج و بررسی های لازم موثر ترین و کاربردی ترین ملاحظات جهت طراحی پل راه آهن های پر سرعت در ایران ارائه می گردد.

ارزیابی، راه آهن پر سرعت، طراحی پل، تغییر شکل ها، ارتعاشات تیر