جعفر باقری نژاد - عضو هیات علمی سازمان مرکزی دانشگاه جامع علمی کاربردی
حجت الله حاج حسینی - عضو هیات علمی سازمان پژوهشهای علمی و صنعتی ایران

شواهد حاکی از آن است که موفق ترین فن اوریهای هر ملتی انهایی هستند که ریشه در تلاشهای بومی دارند. واژه فن اوری بومی و بومی کردن فن آوری سالهاست که مورد بحث محافل گوناگون بویژه کشورهای در حال توسعه است. با بیان این واژه، اغلب ذهن ما به سوی صنعت سنتی و آباء و اجدادی متمرکز می شود، اما در مباحث انتقال فن آوری و لزوم برخورد آگاهانه با فن آوری های وارداتی، مفهوم این واژه به ایجاد بستری برای درک و کشف دانش فنی مربوط و به چگونگی فرایندی شامل کسب، جذب و اصلاح و انطباق ، توسعه و انتشار فن آوری و سرانجام میزان تسلط بر آن اشاره می کند. نظر به اینکه انتقال فن اوری از پیش نیازهای توسعه صنعتی در کشورهای در حال رشد تلقی می شود، لذا مفهوم اخیر می تواند در تشکیل زیر بناها و زیر ساختها و ایجاد ظرفیتهای لازم برای یادگیری و ایجاد فن آوری در کشورهای مذکور مفید و موثر واقع شود. از نیازهای اساسی برای بومی کردن فن آوریهای وارداتی، کسب توانایی های فن آوری است . این توانایی ها قابلیت های ما را در جذب، کپی سازی ساده و خلاقانه، اصلاح و انجام تغییرات کوچک و بزرگ و اشاعه فن آوری را ارقا می بخشند. در این مسیر، یک ظرفیت بومی برای ایجاد و تسلط بر فن آوری ها از طریق فرایند یادگیری فن آوری تشکیل می شود. این مقاله سعی دارد ضمن تشریح تعاریف و مفاهیم بومی کردن فن آوری در کشورهای در حال توسعه، ساز و کارهای مناسب را جهت دستیابی به توانایی های فن آوری برای بومی کردن فن آوری های وارداتی به همراه تصویری شفاف از تلاشها و تجارب برخی از ممالک در این زمینه، ارائه دهد.