سید مسعود سلیمان پور - دانش آموخته دوره دکتری تخصصی علوم و مهندسی آبخیزداری
مجید صوفی - استادیار مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان فارس
حسن احمدی - استاد،دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران
علی سلاجقه - دانشیار دانشکده منابع طبیعی دانشگاه تهران

حدود 35 درصد از سطح خشکیهای کرهی زمین به نوعی تحت تاثیر عملکرد فرسایش خاک میباشند. اما در بین انواع فرسایش،فرسایش آبی یکی از اشکال مهم تخریب اراضی و محیط زیست است. یکی از مهمترین انواع فرسایش آبی، فرسایش خندقی است.این نوع فرسایش، موجب تغییرات قابل ملاحظه در اراضی و پیامدهای زیانبار اقتصادی و اجتماعی میشود. یکی از روابط مهم در فرسایش خندقی، بررسی آستانههای کنترل کننده در این نوع فرسایش است. این روابط کمک میکند تا بتوان با شناخت دقیق، راهکار مناسبی را پیشبینی نمود و از تخریب اراضی به نحو مطلوب جلوگیری به عمل آورد. بدین منظور، پژوهش حاضر به بررسیو تعیین آستانهی کنترل کنندهی خاک در گسترش طولی خندقها در منطقه ی دژکرد اقلید واقع در شمال غرب استان فارس پرداخته است. نتایج آستانهی کنترل کنندهی خاک در این منطقه موید این موضوع است که در خندقهایی با طول بیش از 8 متر، در صورتی که میزانEC از0/806 دسیزیمنس بر متر بیشتر و درصد رس از 28/78 و درصد ماده ی آلی کمتر از 0/46 باشد؛ گسترش خندقها را شاهد خواهیم بود. این نتایج تاثیر پوشش گیاهی و به تبع آن وجود ماده ی آلی مناسب در خاک به عنوان مناسبترین روش در امر کنترل خندقها و اثر مخرب و تشدیدی اراضی لخت و فاقد پوشش در تشدید این نوع فرسایش را نشان میدهد. بنابراین ضروری است حتیالمقدور با ایجاد و استقرار پوشش گیاهی دائم و سازگار، اقدام به پایداری و بهبود ساختمان خاک و افزایش مادهی آلی نماییم.

آستانه، پوشش، خندق، دژکرد، طول، فرسایش، کنترل، گسترش