آتوسا رحمانی - گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشگاه آزاد اسلامی واحد سنندج
خسرو محمدی - گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشگاه آزاد اسلامی واحد سنندج
بابک پاساری - گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشگاه آزاد اسلامی واحد سنندج

تحقیق به صورت یک آزمایش مزرعه ای در مزرعه پژوهشی دانشکده کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی سنندج به مدت یک سال زراعی انجام شد. در این آزمایش 49 ژنوتیپ نخود در قالب طرح مربع لاتیس با دو تکرار کشت گردید. رقم هاشم با داشتن ارتفاع47/67سانتیمتر دارای بیشترین ارتفاع بوته بود. همچنین ژنوتیپهای محلی کرج 41 و کرج 13 نیز دارای ارتفاع بیشتری نسبت به سایر ژنوتیپها بودند. ژنوتیپ استرالیا 10 با تولید 6 ساقه اصلی دارای بیشترین تعداد شاخه اصلی و ژنوتیپ کرج 22 نیز دارای کمترین شاخه اصلی بود. بیشترین بیوماس تولیدی متعلق به ژنوتیپ بومی کرمان 40 بود، بین ژنوتیپهایاصلاح شده نیز آرمان وFlipo 03-152c دارای زیست توده بالایی بودند، میانگین بیوماس تولیدی نیز برابر 4643 کیلوگرم در هکتار بود. بیشترین درصد نیتروژن دانه در رقم اصلاح شده آرمان مشاهده گردید. ارقام اصلاح شده 152Flipo 03-وFlipo 96-154c از درصد نیتروژن قابل توجهی برخور دار بودند. بیشترین درصد فسفر دانه در رقم اصلاح شده 263ILC مشاهده گردید. ژنوتیپ های محلی اصفهان، کرج، تربت حیدریه و ... نیز کمترین درصد فسفر را داشتند. بیشترین درصدپتاسیم دانه نیز در 152Flipo 03- مشاهده گردید. به نظر میرسد این رقم با داشتن درصد نیتروژن و پتاسیم بالا، از کیفیت مطلوبی برخوردار است. کمترین درصد پتاسیم نیز در ارقام قبرس 412 و قبرس 426 مشاهده گردید

رقم، نخود، تنوع ژنتیکی، کیفیت دانه