فرهاد خسروانی - دانشجوی کارشناسی ارشد ترویج و آموزش کشاورزی، دانشگاه تربیت مدرس
سارا قبادی علی آبادی - دانشجوی کارشناسی ارشد ترویج و آموزش کشاورزی، دانشگاه تربیت مدرس
فضل اله عزیزپورفرد - دانشجوی کارشناسی ارشد ترویج و آموزش کشاورزی، دانشگاه تربیت مدرس

علیرغم وجود امکانات بالقوه فراوان و تولید قابل ملاحظه انواع محصولات کشاورزی در کشور، سالیانه مقادیر فراوانی ضایعات دربخش کشاورزی با هزینه زیاد تولید می شود که متاسفانه بخش قابل توجهی از آن به شکل غیر اصولی و به دور از ملاحظات زیستمحیطی در محیط رها و یا دفن می گردد. و همچنین روزانه 45 هزار تن زباله خانگی در کشور به عنوان پسماند تولید می شود،در حالی که تولید پسماند کشاورزی حدود 10 برابر این رقم یعنی 420 هزار تن است. 70 درصد پسماندهای کشور ارگانیک وحیاتی است و می تواند به خاک بر گردد در حالی که ما با دفن، آنها را به پسماندهای خطرناک تبدیل می کنیم. اگر با فرض اینکهسطح ضایعات کشاورزی در کشور 30 در صد باشد پس بنابراین به نظر می رسد هزینه بالای ضایعات نه تنها بخش کشاورزی را رنج می دهد بلکه به دلیل سهم 25 درصد این بخش در تولید ناخالص داخلی بر اقتصاد کشور و منابع ملی نیز مؤثر است. از طرف دیگر با توجه به سهم 25 درصدی بخش کشاورزی از صادرات غیرنفتی کاهش پسماندهای کشاورزی می تواند ارز آوریاین بخش را افزایش دهد. برخلاف وجود قابلیت های غیرقابل انکار در بخش کشاورزی، مشکل عمده ساختار کشاورزی، فقدان سازماندهی مناسب در مدیریت جامع و عدم ایجاد انگیزه در بهره برداری بهینه و پایداری از منابع است. لذا با بکاربردن روش های مناسب مدیریت پسماند و ضایعات کشاورزی که در این مقاله به آن ها اشاره خواهد شد درجهت کاهش تولید ضایعات کشاورزی و استفاده بهینه از پسماندها ضمن افزایش بهروری، خسارت وارده به منابع پایه کاهش می یابد و از جنبه ی دیگر گامی مهم در راستای رسیدن به اهداف توسعه پایدار و حفظ محیط زیست برداشته می شود. و در نهایت کاهش ضایعات محصولات کشاورزی سبب افزایش در تولید آن ها بدون افزایش در سطح زیر کشت محصولات می گردد که این امر سبب می شود فشار کمتری به محیط زیست وارد شود و همچنین افزایش تولید اثرات مثبتی در جهت تامین غذا و امنیت غذایی در پی خواهد داشت.

پسماند، توسعه پایدار، ضایعات کشاورزی، روش های مدیریت پسماند و ضایعات کشاورزی. مدیریت پسماند