محسن طوفانی نژاد - دانشجوی کارشناسی ارشد، دانشکده مهندسی متالورژی و مواد ،دانشکده فنی دانشگاه تهران
محمود نیلی احمدآبادی - استاد دانشکده مهندسی متالورژی و مواد، دانشکده فنی دانشگاه تهران

در تحقیق حاضر تاثیر اعمال تغییر شکل پلاستیک شدید به روش کانال های زاویه دار با سطح مقطع یکسان (ECAP) بر ریزسااختار فولاد زنگ نزن 304 در دمای اتاق بررسی شده است. فرآیند پرس زاویه ای با مقاطع یکسان به دلیل اعمال کرنش زیاد بدون تغییر در سطح مقطع قطعه، تشکیل ریزساختار یکنواخت، کنترل و بهبود مورفولوژی دانه ها و سادگی اجرای فرآیند، نسبت به روشهای تغییر شکل پلاستیک شدید دیگر، مورد توجه بیشتری قرار گرفته است. به دلیل بالابودن ضریب کارسختی این فولاد، تغییر شکل آن بیشتر در دماهای بالا صورت میگیرد ولی در این پژوهش با کنترل متغیرهای فرآیندی شامل ابعاد نمونه واستفاده از غلاف آهنی فرآیند مذکور در دمای اتاق بدون ایجاد ترک امکان پذیر گشت. برای انجام فرآیند ECAP از قالب با قطر کانال mm20 با زوایای داخلی و خارجی ψ و φ به ترتیب 90 درجه و 20 درجه استفاده شد. بررسیها نشان داد که استفاده از غلاف و همچنین کاهش قطر نمونه فولاد منجر به تغییر زوایای داخلی وخارجی برای مغزی فولادی شده و به طبع آن باعث کاهش کرنش اعمالی به نمونه می شود. نتایج ریز ساختار مبین این است که با افزایش تغییر شکل، دوقلویی های مکانیکی افزایش یافته و سبب ایجاد فاز مارتنزیت می شود. نتایج XRD تغییرات ریز ساختاری پس از فرآیند ECAP را نشان می دهد.

روش کانال های زاویه دار با سطح مقطع یکسان (ECAP) , فولاد زنگ نزن 304 ، فاز مارتنزیت تحت کرنش α