ندا فرزین - هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد آزادشهر
رسول واعظ ترشیزی - دانشیار گروه علوم دامی دانشکده کشاورزی دانشگاه تربیت مدرس
ابوالقاسم سراج - هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد آزادشهر

هدف تحقیق حاضر بررسی اثر سن بلوغ جنسی در برآورد مؤلفه های واریانس صفت تعداد تخم ماه های مختلف و پارامترهای حاصل از آن با استفاده از مدل های تکرارپذیری، یک صفتی و چندصفتی در یک لاین تجاری کوشتی بود. تولید تخم 16830 مرغ حاصل از 1198 پدر و 4564 مادر از 24 هفتگی به مدت 32 هفته ثبت و از جمع تعداد تخم مرغ های 4 هفته متوالی هر مرغ، تولید تخم ماهانه محاسبه شد. مؤلفه های واریانس و کوواریانس ژنتیکی افزایشی، محیطی و فنوتیپی و پارامترهای حاصل از آنها با استفاده از مدل حیوان و نرم افزار DFREML برآورد شد. در مدل تکرارپذیری بدون در نظر گرفتن اثر سن بلوغ جنسی، مقادیر وراثت پذیری و تکرار پذیری تعداد تخم ماهانه به ترتیب 0/067 و 0/379 بود. با اضافه شدن اثر سن بلوغ جنسی در مدل، دربرآورد وراثت پذیری تعداد تخم تغییری ایجاد نشد، ولی تکرار پذیری این صفت به میزان 33/51 درصد افزایش یافت. در مدل یک صفتی بدون در نظر گرفتن متغیر کمکی سن بلوغ جنسی، وراثت پذیری تعداد تخم ماه های مختلف از 0/075 (ماه هشتم) تا 0/428 (ماه اول) متغیر بود. برآوردهای حاصل از مدل چندمتغیره مشابه مدل یک متغیره بوده و دامنه ای از 0/076 (ماه هشتم) تا 0/424 (ماه اول) داشت. با درنظر گرفتن اثر سن بلوغ جنسی به عنوان متغیر کمکی در مدل، وراثت پذیری تعداد تخم ماه های 1 و 2 به ترتیب به میزان 55/14 درصد و 31/33 درصد در مدل یک صفتی و به میزان 54/95 درصد و 22/63 در مدل چندصفتی کاهش یافت. این نتایج نشان داد که در نظر نگرفتن اثر سن بلوغ جنسی در برآورد پارامترهای ژنتیکی صفت تعداد تخم منجر به برآورد بیشتر مؤلفه های واریانس و پارامترهای حاصل از آنها، به ویژه برای ماه های اول و دوم تخم گذاری شده و در نتیجه می بایست این اثر در مدل های برآورد پارامترهای ژنتیکی تعداد تخم ماه های آغازین تخم گذاری منظور گردد.

تعداد تخم، سن بلوغ جنسی، وراثت پذیری و تکرار پذیری