عاطفه پورجاهد - دانشجوی دکترای دانشگاه صنعتی امیرکبیر
محمد ربیعی - دانشیار، عضو هیئت علمی دانشگاه صنعتی امیرکبیر
محمدحسین صنعتی - دانشیار، عضو هیئت علمی پژوهشگاه ملی مهندسی ژنتیک و زیست فناوری
میترا عطایی - کارشناس ارشد پژوهشگاه ملی مهندسی ژنتیک و زیست فناوری

مقدمه: فناوری ریزآرایه های ژنتیکی در سالهای اخیر تبدیل به ابزار ارزشمندی در شناخت نشانگرهای زیستی مناسب در تشخیص و پیشگیری از بیماری ها گردیده است. همچنین با شناخت اهداف دارویی جدید به کمک این فناوری و بررسی فرآیند اثر داروها در روند بیماری، می توان به درمان مناسب تر دست یافت. بیماری مالتیپل اسکلروسیس (ام اس) یک بیماری خودایمنی بسیار پیچیده محسوب می شود که فرآیندهای پاتوفیزیولوژیکی بسیاری در روند ایجاد و درمان آن دخالت دارند، که برای دستیابی به یک روش تشخیصی مناسب باید تمامی این فرآیندها را در طراحی آن در نظر گرفت. هدف: در این پژوهش هدف ساخت یک ریزآرایه ژنتیکی است که امکان بررسی ژن های کاندید تغییر بیان در سلول های خون محیطی بیماران ام اس نسبت به افراد سالم را فراهم نماید. روش: در این پژوهش، یک ریزآرایه انطباقی برای 76 ژن شناخته شده مسئول در فرآیندهای مختلف بیماری ام اس، شامل مکانیسم های التهاب، مایلین زدایی و آسیب و ترمیم آکسونی، طراحی شده است. ساخت این ریزآرایه انطباقی با استفاده از اسلایدهای شیشه ای میکروسکوپی که با Poly-l-lysine پوشش داده شد، به عنوان سطح پایه ریز آرایه انجام شد. سپس پروب های اولیگونوکلئوتید با استفاده از دستگاه ربات نقطه گذار روی سطح پایه لایه نشانی شد. نتیجه: ریزآرایه ساخته شده می تواند برای مطالعه بیان ژن ها در خون محیطی بیماران مبتلا به ام اس و نمونه های شاهد به کار گرفته شود.

ریزآرایه، مالتیپل اسکلروسیس، بیان ژن