پگاه پرنمازه - دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج، گروه اصلاح نباتات، کرج، ایران
فرزاد افشاری - موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر
منوچهر خدارحمی - موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر

بیماری زنگ زرد (نواری) گندم که توسط قارچ Puccinia striiformis Westend f.sp. tritici ایجاد می شود، یکی از بیماریهای مهم و شایع گندم در کشور ایران می باشد. اشت ارقام مقاوم باعث کنترل و پائین نگهداشتن میزان این بیماری می شود. برای ایجاد ارقام مقاوم بررسی و شناخت خصوصیات نژادهای قارچ عامل بیماری، خصوصیات ژنتیکی و ژن های مقاومت ارقام مختلف گندم نسبت به بیماری زنگ زرد الزامی است. این امر توسط تعییننژاد عامل بیماری و بررسی میزان مقاومت گیاه میزبان در مراحل مختلف از جمله مرحله گیاهچه ای امکان پذیر است. به همین منظور 4 جدایه از 4 منطقه شامل ساری، زرقان، مشهد، کرمانشاه در سال 1390 انتخاب و روی 44 لاین استاندارد و یک رقم حساس بولانی به عنوان شاهد در مرحله یاهچه ای مورد بررسی قرار گرفتند و فاکتورهای بیماریزایی (ژنهای بیماریزایی) آنها تعیین شد. مواد آزامیشی با جدایه های عامل بیماری مایه زنی و پس از 17 روز به روش مکنیل و همکاران یادداشت برداری شدند. بر اساس نتایج حاصل، روی تمام گیاهان حامل ژنهایYra, Yr27, Yr18, Yr17, Yr9, Yr8, Yr7, Yr6, Yr2 در تمام مناطق جدایه های مورد مطالعه بیماریزایی مشاهده شد و در گیاهان حامل ژنهای YrSP, YrCV, YrND, YrSU, Yr24, Yr15, Yr10, Yr5, Yr4, Yr3, Yr1 در هیچکدام از جدایه های مورد بررسی بیماریزایی مشاهده نشد. در نهایت ایزوله های 4 منطقه با استفاده از روش جانسون و هماکران بترتیب بصورت نژادهای 38E150A(+), Yr27(+), 166E150A(+), 134E, 150A(+)Yr27+,6E150A(+), Yr27+ نامگداری شدند.

گندم، زنگ زرد، نژاد، ژنتیک بیماریزایی