حسین عباسی هولاسو - دانشجوی کارشناسی ارشد اصلاح نباتات، دانشگاه ارومیه
بابک عبدالهی مندولکانی - استادیاران گروه زراعت و اصلاح نباتات دانشگاه ارومیه
مراد جعفری - استادیاران گروه زراعت و اصلاح نباتات دانشگاه ارومیه
ایرج برنوسی - استادیاران گروه زراعت و اصلاح نباتات دانشگاه ارومیه

تعیین سطح تنوع ژنتیکی و روابط بین ژنوتیپها اساس شناسایی والدین مناسب برای اهداف اصلاحی مختلف بشمار می رود. در این راستا نشانگرهای مولکولی بطور موفقیت آمیز در ارزیابی تنوع ژنتیکی انواع گیاهان زراعی مورد استفاده قرار گرفته اند. به این منظور فعالیت و چند شکلی ادغامی 9 جمعیت مختلف کتان زراعی (Linum Usitassimum L) با استفاده از نشانگرهای IRAP مورد بررسی قرار گرفت. 4 آغازگر مورد استفاده 25 مکان قابل امتیاز بندی تولید کردند. کمترین تعداد مکان تکثیر شده مربوط به نشانگر 1868LTR مبتنی بر ضرایب فاصله ژنتیکی نی، جمعیت ها را در سه کلاستر اصلی قرارداد. بیشترین و کمترین فاصله ژنتیکی بین جمعیت ها به ترتیب 0/195(97-907A و97-106) و 0/037 (97-907A و 97-27819) بود. متوسط هتروزیگوسیتی در جمعیت های مورد مطالعه 0/181 و از 0/117 (97-907A) تا 0/263 (273-97) متغیر بود. میزان تنوع ژنتیکی درون جمعیت ها (88%) در مقایسه با بین جمعیت ها (12%) زیاد بود که بیانگر عدم تفاوت آشکار در بین جمعیت های مورد مطالعه است. نتایج حاصله نشان داد که خانواده های رتروترنسپوزون مورد استفاده در ارقام زراعی کتان فعالیت جابه جایی را دارند. خانواده های IRAP می تواند به عنوان مارکرهای مولکولی قابل اطمینانی در برنامه های اصلاحی کتان مورد استفاده قرار گیرند.

چندشکلی، کتان زراعی، نشانگرهای IRAP