مرجان سلیمی پارسا - دانشجوی کارشناسی ارشد اصلاح نباتات دانشگاه آزاد اسلامی واحد بروجرد
علی اشرف جعفری - دانشیار موسسه تحقیقات جنگلها و مراع کشور
قاسم اسدیان - عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان همدان

بمنظور بررسی تنوع ژنتیکی و روابط بین عملکرد بذر و اجزاء عملکرد در 36 ژنوتیپ علف باغ ازمایشی در قالب طرح بلوک کامل تصادفی در مرکز تحقیقات کشاورزی همدان در سال 1389 به اجرا درآمد ژنوتیپ ها از لحاظ صفات: تاریخ گرده افشانی، تاریخ خوشه دهی، ارتفاع بوته، طول خوشه، عملکرد علوفه، عملکرد بذر، شاخص برداشت، تعداد ساقه، وزن هزار دانه مورد مطالعه قرار گرفتند. نتایج تجزیه همبستگی نشان داد که عملکرد بذر با صفات عملکرد علوفه و شاخص برداشت همبستگی مثبت و معنی داری داشت و عملکرد علوفه نیز با صفات ارتفاع بوته، تعداد ساقه و عملکرد بذر همبستگی مثبت و معنی داری را نشان داد. تجزیه رگرسیون نشان داد صفات عملکرد علوفه، شاخص برداشت و تاریخ گرده افشانی به مدل نهایی که در آن عملکرد بذر تابع بود با ضریب تبیین 95% وارد شدند. نتایج تجزیه علیت نشان داد که صفات عملکرد علوفه و شاخص برداشت بیشترین اثر مستقیم مثبت و صفات ارتفاع بوته و وزن ه زار دانه بیشترین اثر مستقیم منفی را برروی عملکرد بذر دارند. چون اثر مستقیم صفات عملکرد علوفه و شاخص برداشت با اثر کل آن (همبستگی) مطابقت داشت و هر دو مثبت بودند در نتیجه با گزینش عملکرد علوفه و شاخص برداشت می توان عملکرد بذر را افزایش داد و می توان از انها بعنوان شاخص هایی برای انتخاب در جهت بهبود عملکرد بذر (در صورتی که وراثت پذیری آنها بالا باشد) استفاده نمود.

علف باغ، عملکرد علوفه، عملکرد بذر، تجزیه علیت و تجزیه رگرسیون