نیازعلی سپهوند - عضو هیئت علمی موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال بذر، کرج
محسن سرهنگی - دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج، گروه اصلاح نباتات، کرج، ایران

کینوا (Quinoa) Chenopodium quinoa willd گیاهی است بومی کوههای آند در بولیوی، شیلی و پرو که برای دانه کشت می شود. ولی از برگهای جوان آن هم به صورت سبزی تازه و یا پخته استفاده می شود. دانه کینوا کم حجم و بسیار خوش هضم بوده و یک منبع غنی از پروتئین، آهن، منیزیم، فیبر، فسفر، و ویتامین B2 می باشد. در مقایسه با غلات متداول از میزان پروتئین بالاتر و تعادل اسیدآمینهای مطلوبتری برخوردار است. ارزش غذایی کینوا به وسیله سازمان خوار و بار جهانی با شیرخشک مقایسه شد. با توجه به اینکه ایران کشوری وسیع با جمعیت رو به افزایش است تأمین نیاز غذایی مردم با استفاده از پتانسیل تولید محصولات زراعی و گیاهان جدید از مهمترین وظایف بخش کشاورزی به شمار می رود. در این مقاله با توجه به اقلیمهای آب و هوایی متنوع کشور ایران و تنوع ژنتیکی بالایی که بین مورفوتیپهای موجود در ایران وجود دارد تلاش برای سازگاری و شناساندن این گیاه ارزشمند به کشور تشریح می شود. این امر می تواند گام مؤثری در جهت تأمین امنیت غذایی، بهبود وضع تغذیه و کهش آسیبهای ناشی از کمبود عناصر غذایی مورد نیاز در جیره غذایی مردم باشد. کینوا در سال 1388 برای اولین بار در ایران کشت شد و تولید محصول نمود. اکنون تحقیقاتی در جهت بررسی سازگاری گیاه در مناطق مختلف و تعیین نیازها و سایر ویژگیهای زراعی و فنولوژی آن در دست انجام است که نتایج مثبتی نیز حاصل شده است.

تنوع، کینوا ایران، امنیت غذایی، گیاه نو، محصول مغذی