مرتضی عالیقدری - استادیار گروه بهداشت محیط دانشگاه علوم پزشکی اردبیل
مهدی غیاثی نژاد - دانشیار گروه حفاظت در برابر اشعه سازمان انرژی اتمی ایران
اشرف السادات مصباح - دانشیار گروه بهداشت محیط دانشگاه علوم پزشکی تهران
سیمین ناصری - دانشیار گروه بهداشت محیط دانشگاه علوم پزشکی تهران

مقدمه و اهداف: خصوصیات پرتوزایی و شیمیایی اورانیم باعث ایجاد عوارض مختلف (انواع سرطان) در محیط زیست، مخصوصاً به واسطه مصرف آب (بیماریهای کلیوی) شده است. لذا زدایش آن از آب از دیدگاههای علمی و تأمین آب با کیفیت خاص برای صنایع، مهم می باشد. روش اجرا: این پژوهش به منظور مقایسه کارایی فرایندهای تبادیل یونی و جذب سطحی در حذف اورانیم از آب انجام گرفت. مطالعه بر اساس انتخاب دو نوع رزین آنیونی (Amberlite CG, 400, Dowex, X8) و دو نوع کربن فعال دانه ای (ایرانی و آلمانی)، تهیه محلول استاندارد اورانیل نیترات، تعیین pH و زمان تماس مناسب برای جذب اورانیم، ظرفیت رزین ها و جاذب ها و منحنی جذب انجام گرفت. اورانیم نمونه ها به روش Laser fluorimetry اندازه گیری شد. نتایج: pH مناسب جهت بیشترین جذب اورانیم توسط رزین ها و جاذب ها به ترتیب در محدوده 5، 2/3 و 5، ½ تعیین گردید. قدرت جذب رزین های Amberlite, Dowex، کربن فعال ایرانی و کربن فعالی آلمانی به ترتیب 22/50، 16/90، 6/10 و 4/58 میلی گرم اورانیم به ازای هر میلی لیتر رزین یا جاذب بود. در مدت زمان ثابت، جذب اورانیم برای رزینهای Amberlite, Dowex کربن فعال آلمانی و کربن فعال ایرانی به ترتیب برابر با 94%، 84%، 27% و 23% بود. بحث و نتیجه گیری: در مقایسه با متغیرهای مورد بررسی، فرایند تبادل یونی نسبت به فرایند جذب سطحی از راندمان بیشتری در حذف اورانیم از آب برخوردار بود.

اورانیم، آب، تبادل یونی، جذب سطحی