محمدرضا حمدی - دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی استان اصفهان
محمدمهدی امین - دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی استان اصفهان
ملوک عشقی - دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی استان اصفهان

مقدمه: به لحاظ استفاده بهینه از اراضی و سوددهی بیشتر برنج نسبت به سایر محصولات کشاورزی و منافع بیشتر، هر ساله مزارع زیادی تبدیل به مزارع برنج می شود. تبدیل اراضی به مزارع برنج موجب فراهم شدن محیط زیست مناسب برای بسیاری از جانوران آبزی بخصوص ناقلین مانند پشه های کولیسیده ناقل مالاریا، حلزونها و جوندگان می شود. از طرفی با توجه به شرایط جوی و زمان محدود برنجکاری در استاناصفهان ضرورت بکارگیری کودهای شیمیایی متفاوت و انواع سموم در فواصل زمانی مشخص می باشد که بشدت ایجاد آلودگی در محیط می نمایند. روش اجرا: طی یک مطالعه توصیفی مزارع 100 نفر برنجکار جهت بررسی و کنترل مقدار مصرف کودهای شیمیایی، سموم همچنین تولید ناقلین تحت بررسی قرار گرفت. در این بررسی زمان مصرف انواع و مقدار ترکیبات شیمیایی درهکتار بصورت میانگین ا ندازه گیری شد. جمعیت انواع ناقلین در مزارع برنج بصورت میانگین تعداد صید به ملاقه محاسبه گردید. نتایج: ورود مقادیر قابل توجهی از انواع سموم قارچ کش، علف کش و کدهای شیمیایی که در فاصله زمانی حدود 50 روز وارد مزارع برنج شده بود بطور میانگین محاسبه گردید. از طرفی انواع لاروپشه های کولکس و آنوفل های ماکولی پنیس، سوپریکتوس ناقلین مالاریا دراز مزارع برنج منطقه صید و شمارش گردید. مزارع برنج یکی از مهمترین و اصلی ترین لانه های لاروی و تکثیر پشه های کولیسیده در منطقه تشخیص داده شده. بحث: ورود مستقیم حجم قابل توجهی از انواع سموم و ترکیبات شیمیایی مختلف به آب و خاک در مدت زمانی کوتاه و ارتباط با آبهای زیرزمینی مورد مصرف شرب اهمیت تبدیل اراضی کشاورزی به مزارع برنج و ایجاد آلودگی زیست محیطی را مشخص می نماید. با محاسبه سطح زیرکشت برنج و مقدار مصرف ترکیبات اهمیت آلودگی تعیین می گردد. از طرفی بعلت افزایش جمعیت پشه ها فواصل نزدیک مزارع با منازل در بیشتر نقاط و آزار نیش پشه ها موجب مصرف حشره کش های بیشتر در جوامع می باشد. افزایش جمعیت ناقلین و ورود مخازن از مناطق آلوده خطر انتقال مالاریا را افزایش می دهد. بنابراین بمنظور تعیین آلودگی های زیست محیطی مزارع برنج بایستی مطالعات دقیق جهت تولید این محصول در استان اصفهان انجام پذیرد.

آلودگی زیست محیطی، برنجکاری، ناقلین