لیلا نعمت پور - دانشجوی سابق کارشناسی ارشد بخش ترویج و آموزش کشاورزی دانشکده کشاورزی دانشگاه شیراز
کورش رضائی مقدم - دانشیار بخش ترویج و آموزش کشاورزی دانشکده کشاورزی دانشگاه شیراز ،

اثرات و پیامدهای تخریبی پسماند در جهان موجب گردیده تلاش های گسترده ای در جهت کاهش تولید پسماند و دریافت و تبدیل مواد به عمل آید. در همین راستا باز یافت زباله ها در رأس برنامه های مدیریت زیست محیطی کشورها قرار دارد. در حال حاضر روش های مختلفی برای دفع مواد زائد آلی جامد استفاده می شود. نیاز مبرم برای پیدا کردن روش های جایگزین مقرون به صرفه و کوتاه مدت احساس می شود. در ایران به دلیل تفاوت بسیار زیاد ترکیب زباله ها به دلیل بالا بودن درصد مواد فسادپذیر و رطوبت، مشکلات دفع زباله،ویژه بوده و راه حل های متعارف در این باره کارساز نبوده اند. این پژوهش با هدف بررسی روش های مدیریت پسماندهای روستایی از دیدگاه زنان روستایی تولیدکننده ورمی کمپوست انجام شده است. پژوهش به صورت کیفی (مصاحبه عمیق و ساختارمند) و با روش گلوله برفی بین 19 از نفر از زنان عضو تشکل های تولید ورمی کمپوست در استان فارس انجام گرفت. برخی مضراتی که زنان روستایی برای عدم مدیریت پسماندهای روستایی بیان کرده اند شامل آلودگی آب و خاک، آلودگی هوا، اختصاصزمینبهلندفیل، شیوع بیماری ها، تخریبچشم اندازهایطبیعی و ... می باشد. همچنینیافته ها نشان داد از دید زنان روستایی روش های مدیریت پسماندهای روستایی شامل تفکیک و بازیافت، سوزاندن زباله ها، جمع آوری و حمل زباله توسط ماشین حمل زباله، کمپوست کردن، تلنبار کردن زباله، استفاده مستقیم ضایعات در اراضی و باغات، کاهش حجم زباله از مبدأ و دفن زباله بوده و از نظر آنها بهترین روش مدیریت پسماندهای روستایی تفکیک و بازیافت می-باشد.بهترین روش مدیریت پسماندهای آلی از دید زنان روستایی نیز تبدیل آنها به ورمی کمپوست می باشد. در پایان پیشنهادات کاربردیدر مورد ارائه آموزش های پایه در زمینه تفکیک زباله، آموزش زنان روستایی در زمینه تفکیک زباله و تبدیل زباله های تر به ورمی کمپوست ارائه شده است.

مدیریت پسماند، مواد زائد آلی، ورمی کمپوست، زنان روستایی