امید خورشیدی - دانشجوی کارشناسی ارشد سازه های هیدرولیکی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد دزفول
محمد ذاکرمشفق - استادیار گروه مهندسی عمران، دانشگاه صنعتی جندی شاپور دزفول
علی محمد اخوند علی - استاد گروه مهندسی منابع آب، دانشگاه شهید چمران اهواز

سیلاب یکی از پدیده های تاثیرگذار و متقابلاً تاثیرپذیر بر محیط‌زیست بوده و امروزه بررسی تاثیرات مثبت و منفی آن در مسائل زیست‌محیطی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار شده است. بدین منظور پیش‌بینی کمیت و زمان وقوع سیل مورد توجه محققین بسیاری قرار گرفته است. مهمترین هدف در واسنجی مدل پیش-بینی سیلاب یافتن مقادیر بهینه پارامترهای اصلی مدل می‌باشد، بنحوی که کاربرد بهینه مدل شبیه‌سازی در گرو واسنجی دقیق پارامترها است. واسنجی مدل بارش-رواناب بواسطه پیچیدگی و غیرخطی بودن روابط حاکم بر فرایند بارش-رواناب و همچنین تعدد پارامترهای تاثیرگذار و عدم‌قطعیت آن‌ها، امری مشکل، زمان‌بر و در برخی موارد غیرممکن می‌باشد. با بهره‌گیری از الگوریتم‌های بهینه‌سازی تکاملی که از نظریه تکاملی تدریجی داروین الگوبرداری شده‌ و بر پایه جمعیت گسترش می‌یابند و نیز دارای استراتژی‌هایی هستند که امکان خروج مسئله از کمینه‌های محلی را میسر می‌سازند می‌توان این قبیل مسائل پیچیده را در زمانی کمتر و با دقتی بالاتر بهینه کرد. در این تحقیق با استفاده از الگوریتم بهینه‌سازی SP-UCI که قابلیت حل مسائلی با ابعاد بالا را دارد، به واسنجی خودکار مدل بارش-رواناب در حوضه آبریز تمر از حوضه‌های استان گلستان پرداخته تا مقادیر بهینه پارامترهای مدل بدست آیند. نتایج بدست آمده نشان‌دهنده دقت و سرعت بالای این الگوریتم بهینه‌سازی نسبت به واسنجی دستی مدل می‌باشد.

واسنجی خودکار، الگوریتم بهینه‌سازی SP-UCI، ، مدل بارش-رواناب، حوضه آبریز تمر