منصور انبیاء - عضو هیئت علمی دانشکده شیمی دانشگاه علم و صنعت ایران
فرشید دشتی - کارشناس فرایند دانشکده مهندسی شیمی دانشگاه علم و صنعت ایران
حمیدرضا کاویان پور - رئیس امور تحقیق و توسعه پالایشگاه کرمانشاه

نفت خام اساسا از هیدروکربنهای پارافینی، نفتنی و آروماتیک تشکیل شده است. علاه بر ای مقدار کمی ترکیبات گوگردی، نیتروژنن دار و اکسیژن دار و مقدار جزئی فلزات نیز در نفت خام وجود دارد. روشهای مختلفی برای استخراج ترکیبات گوگردی ساده از برشهای سبک نفتی به وسیله مواد شیمیایی و حلال ها توسعه یافته اند، ولی تنها تعداد کمی از آنها می تواند برای رشهای سنگی از قبیل نفت سیاه باقیمانده یا نفت خام که از ترکیبات گوگردی اصلی آنها از نوع تیوفن ها هستند به کار رود. گوگرد زدایی هیدروژنی محتمل ترین چشم انداز و امکان برای گوگرد زدایی با هزینه معقول می باشد. ولی مشکلاتی شبیه گوگردزدایی از نفت باقیمانده موجود می باشد زیرا نفت خام نیز دارای مقدار مشابه از ترکیبات آسفالتیک و آلوده کننده های فلزی است که باعث غیر فعال شدن کاتالیست ها می شوند . بنابراین، افزایش فعالیت کاتالیست تا حد امکان بهوسیله کاستن رسوبات کک و فلزات بر روی کاتالیست، جنبه کلیدی گوگردزدایی هیدروژنی می باشد. پنج راهکار برای حل مشکل فوق وجود دارد: 1- بهبود کاتالیست در راکتور بستر ثابت، 2- به کارگیری راکتورهای بستر سیال، 3- به کارگیری فرایند دوغابی، 4- استفاده از کاتالیست هموژن، 5- حذف خاکستر و الوده کننده های فلزی قبل از واکنش گوگردزدایی هیدروژنی. در این مقاله راهکارهای فوق مورد بررسی قرار گرفته اند، و شرایط بهینه عملیاتی ارائه شده است.

نفت خام ، کاتالیست ، گوگردزدایی هیدروژنی ، تیوفن