مرتضی بقالها - دانشگاه صنعتی شریف، دانشکده مهندسی شیمی و نفت
امید ابراهیم پور - دانشگاه صنعتی شریف، دانشکده مهندسی شیمی و نفت
سنا مرادی - دانشگاه صنعتی شریف، دانشکده مهندسی شیمی و نفت
کیارش وخشوری - دانشگاه صنعتی شریف، دانشکده مهندسی شیمی و نفت

دانه های سیلیکا کاربرد وسیعی در عملیات خشک کردن، جذب سطحی و پایه های کاتالیستی دارند. برای بررسی عملکرد این دانه های متخلخل، لازم است که حجم و سطح داخلی آنها کاملاً مورد شناسایی قرار گیرند. در این مقاله، برای محاسبه حجم وسطح داخلی، از روش ساده مهندسی –plot استفاده شده است. این روش با محاسبات بسیار ساده و بدون نیاز به نرم افزارهای تخصصی، نتایجی ارائه می دهد که تا حدود 95% نزدیک به جواب های روش های پیچیده تر می باشد. روش های پروزیمتری جیوه وجذب سطحی نیتروژن دو تکنیکی هستند که غالبا به طورمجزا برای تعیین توزیع اندازه حفره ها در یک محیط متخلخل بکار می روند، اما با ترکیب این دو روش می توان اطلاعات دقیق تر و کامل تری از بافت نمونه متخلخل به خصوص توزیع فضایی اندازه حفره ها بدست اورد. ترکیب روش های پروزیمتری جیوه و جذب سطحی نیتروژن بر روی نمونه سیلیکایی که به روش sol-gel تهیه شده در این مقاله مورد توجه قرار گرفته است. ابتدا بر روی نمونه مورد نظر، جذب نیتروژن انجام میشود سپس بعد از عمل دفع نیتروژن و گاز زدایی بر روی همان نمونه، پروزیمتری جیوه صورت می پذیرد، در نهایت باز هم بر ری همان نمونه جذب نیتروژن انجام می گیرد. علاوه بر روش t-method ، روش BET برای تعیین بافت دانه های سیلیکا در قبل وبعد از پروزیمتری جیوه نیز استفاده شد. با بررسی نتایج آزمایش، مشخص می شود که درصد حفره هایی که اندازه آنها درمحدوده میکرو و ماکرو قراردارند ناچیز بوده و قسمت عمده اندازه حفره های سیلیکای نمونه در محدوده مزو قرار داشته و همچنین شکل حفره ها استوانه ای می باشد، با ترکیب دو روش جذب سطحی و پروزیمتری جیوخه، با استفاده از روش t-method حجم حفره هایی که دهانه آنها از بدنه باریک تر است (شیشه – مرکبی) در حدود 0.085 cc/gr تخمین زده شد. برای تعیین توزیع اندازه حفره ها، از توزیع ماکسول استفاده شد که نشان می دهد جیوه در حفره های کوچک تر از 3 نانومتر نفوذ نکرده است.

سیلیکا ، جذب نیتروژن ، توزیع اندازه حفره ها ، BET و meyhod- t ، مزوپور