سعیده احسان نژاد
رسول برایی نژاد

توسعه پایدار فرایندی است که طی آن مردم یک کشور نیازهای خود را بر می آورند و زندگی خود را ارتقا می بخشند، بدون اینکه از منابعی که به نسلهای آینده تعلق دارد مصرف کنند. مفهوم پایداری در حوزه معماری و شهرسازی نیز در دهه های پایانی قرن بیستم از اهمیت و اولویت زیادی برخوردار شد. بنابراین شایسته است با نگاهی عمیق، این مقوله حیاتی در بسترهای تاریخی، فرهنگی و طبیعی ایران، تبیین شود. توسعه پایدار به عنوان یک فرآیند که لازمه بهبود و پیشرفت است و سعی دارد به پنج نیاز اساسی زیر پاسخ گوید: تلفیق حفاظت و توسعه، تامین نیازهای اولیه زیستی انسان، دستیابی به عدالت اجتماعی، خودمختاری و تنوع فرهنگی و حفظ یگانگی اکولوژیکی. مفهوم توسعه ی پایدار مبین توسعه ای است متعادل و همه سونگر و عدالت محور. پایداری مجموعه ای از وضعیت هاست که در طول زمان باید دوام داشته باشد. شهرها به عنوان مصرف کننده و توزیع کننده ی اصلی کالاها و خدمات تبدیل به نقاط کانونی پایداری شده اند. با وجود این، بسیاری از شهرها با مصرف بیش از حد، منابع موجود در اطراف خود را از بین می برند. بنابراین امروزه انگاره ی پایداری در شهرها به طور جدی مطرح شده است و ارائه ی تعاریف گوناگون و راهکارهای متنوع در ارتباط با مقوله ی پایداری در شهرها نشان از اهمیت روزافزون این موضوع دارد. در همین رابطه هدف این مقاله در وهله ی اول کاوشی در خصوص مفهوم توسعه ی پایدار و در وهله ی دوم کاوشی در خصوص تنگناها و چالش های پیش روی توسعه پایدار در شهرها می باشد. شناخت و بررسی چالش هایی که در راستای رسیدن به اهداف توسعه ی پایدار با آن روبه روست و ارائه ی راهکارهایی عملی برای رفع آنها، می تواند راه را برای رسیدن به این اهداف هموار کند. مقاله حاضر در سرفصل هایی جداگانه به معرفی مهمترین این موانع پرداخته است. روش پژوهش در این مقاله توصیفی – تحلیلی است. ابتدا با تعاریفی از توسعه پایدار به معنی و مفهوم آن پرداخته شده و سپس به بررسی چالش ها و تنگناها و در ادامه کار به ارائه راهکارهایی رسیدیم.

پایداری، توسعه پایدار، شهر پایدار، چالش