محمد ملکوتیان - استاد مرکز تحقیقات بهداشت محیط وگروه بهداشت محیط، دانشگاه علوم پزشکی کرمان
بهنام حاتمی - کارشناس ارشد مهندسی بهداشت محیط از دانشگاه علوم پزشکی کرمان
شیدوش دولتشاهی - اعضاءهیئت علمی مرکز تحقیقات بهداشت محیط وگروه بهداشت محیط ، دانشگاه علوم پزشکی کرمان
احمد رجبی زاده - اعضاءهیئت علمی مرکز تحقیقات بهداشت محیط وگروه بهداشت محیط ، دانشگاه علوم پزشکی کرمان

مقدمه و اهمیت موضوع: اخیرا بیودیزل به عنوان سوخت سبز و انرژی دوستدار محیط زیست توجه زیادی به خود جلب نموده و تلاشها در جهت بهینه سازی شرایط تولید بیودیزل از میکروجلبکها ادامه دارد . هدف از این مطالعه تعیین روش مناسب آبگیری و خشک نمودن زیست توده و انتخاب حلال آلی مناسب جهت استخراج لیپید از زیست توده است .مواد و روشها: پس از کشت نانوکلروپسیس اوکولاتا در محیط گیلاردF/2 و رسیدن میکروجلبک به انتهای فاز رشد ثابت، زیست توده جلبکی به وسیله سانتریفیوژ از محیط آبی جدا و به سه روش فور ، هوای آزاد و لیوفیلیزه خشک گردید. استخراج لیپید از تمامی نمونه های خشک شده، توسط دستگاه سوکسله و سه حلال دی اتیل اتر، ان هگزان وان پنتان انجام شد. کمیت و کیفیت لیپید استخراج شده در هر مرحله توسط گازکروماتوگرافی جرمی تعیین گردید.نتایج و بحث: در هر سه روش خشک کردن، اسید پالمیتیک و اسید پالمیتولئیک بطور معناداری بیشترین ترکیب اسید چرب میکروجلبک را تشکیل داده و مقدار اسید پالمیتیک در ترکیب اسید چرب استخراج شده توسط دی اتیل اتر به طور معناداری نسبت به دو حلال دیگر بیشتر است. میکروجلبک خشک شده در هوای آزاد و روش لیوفیلیزه که با حلال دی اتیل اتر استخراج لیپید از آن انجام شده بیشترین مقدار تری گلیسرید را دارد و به ترتیب برابر 72/76 و 03/75 درصد اسید چرب است .نتیجه گیری: استفاده از روش لیوفیلیزه جهت آبگیری و خشک نمودن زیست توده و همچنین دی اتیل اتر به عنوان حلال جهت استخراج لیپید از زیست توده نسبت به سایر روشهای مورد مطالعه در این تحقیق بازدهی بالاتری دارد و در تحقیقات مربوط به تولید بیودیزل از لیپید میکروجلبک کارایی بیشتری خواهد داشت.

نانوکلروپسیس اوکولاتا، لیپید، حلال، زیست توده، بیودیزل