سیدعلی جوزی - دانشیار گروه محیط زیست، دانشکده فنی و مهندسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال
صدف عطائی - دانشجوی دوره کارشناسی ارشد رشته علوم محیط زیست- ارزیابی و آمایش سرزمین، دانشکده محیط زیست و انرژی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات

صنعت خودروسازی از جمله صنایع پایه و بزرگ، شامل واحدهای مختلف کاری نظیر خطوط تولید، سالن های لوازم تکمیلی و تزئینی، مونتاژ، اسکلت سازی، رنگ، فوم و غیره می باشد. با توجه به ماهیت فعالیت-ها و نیز به واسطه انتشار آلاینده-ها، از پتانسیل ایجاد آثار سوء بر محیط زیست و محیط انسانی برخوردار می باشند. مواد و روشها: ابتدا با توجه به بازدیدهای میدانی، مطالعه اطلاعات پایه مربوط به کارخانه، ریسک های موجود در منطقه شناسایی گردید. به منظور ارزیابی خطر از روش ویلیام فاین استفاده شد تا رتبه بندی شدت اثر، رتبه بندی احتمال وقوع خطر و رتبه بندی میزان تماس هر یک از فعالیت ها و جنبه های آن مطابق با جداول مربوطه روش مزبور استخراج گردد. از اهداف این روش، تصمیم گیری درباره ضرورت و موجه بودن هزینه های حذف خطر و همچنین لزوم اجرای به موقع برنامه های کنترل خطرات می باشد. از مهم ترین مزایای این روش، ارائه روشی ساده برای ارزیابی انواع خطرات و کنترل ها جهت بررسی و تصمیم گیری است.نتایج و بحث: فعالیت های وان آهن شویی، اسکلت بندی و مونتاژ شاسی، به ترتیب با نمرات خطر 312، 300 واجد بیشترین سطح خطر و فعالیت هایی مانند رنگ نهایی با امتیاز 24 دارای کمترین سطح خطر می باشند. علت وقوع چنین پیامدهایی در واحد وان آهن شویی به-دلیل روباز بودن وان ها و قرار داشتن آن ها در ارتفاع می باشد. در واحد اسکلت بندی و مونتاژ شاسی به دلیل تعبیه نشدن مکان هایی مشخص برای این فعالیت ها و عدم رعایت حفاظ های جانبی از دستگاه ها می باشد. لازم به ذکر است در تمامی موارد مزبور، مهم ترین عامل در وقوع خطرها بی توجهی پرسنل و عدم پایش مستمر تشخیص داده شد.نتیجه گیری: خوشبختانه میزان خطر در کارخانه ایران خودرو دیزل در حد بحرانی برآورد نمی شود. هر چند بایستی با تخصیص منابع و زمان بندی مناسب، نسبت به کاهش تجهیزات و فرآیندهای با میزان خطر بالا در این کارخانه اقدام نمود. نتیجه تجزیه و تحلیل های آماری پرسشنامه ها حاکی از 60 درصد آلودگی هوا، 30 درصد آلودگی صوت و 10 درصد مخاطرات مربوط به مسائل ایمنی شغلی است و در انتها راهکارهایی برای کاهش آن ها ارائه شد

صنعت خودروسازی، کارخانه ایران خودرو دیزل، ارزیابی، مدیریت ریسک بهداشتی، روش ویلیام فاین