فاطمه خدارحمی - کارشناسی ارشد بهداشت محیط، گروه مهندسی بهداشت محیط، دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی ایلام
غلامرضا گودرزی - عضو هیئت علمی علوم پزشکی جندی شاپور اهواز – عضو مرکز تحقیقات و فناوری های زیست محیطی دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز
عبدالرزاق هاشمی شهرکی - استادیار گروه میکروبیولوژی و عضو مرکز تحقیقات بیماری های عفونی و گرمسیری دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز
نادعلی علوی بختیاروند - استادیار گروه مهندسی بهداشت محیط و عضو مرکز تحقیقات فناوری های زیست محیطی دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز

مقدمه و اهمیت موضوع: در سال‏های اخیر تماس با ذرات هوابرد به صورت یک مشکل عمده مطرح شده است که سلامتی انسان را به مخاطره می‏اندازد. مطالعات اپیدمیولوژیکی نشان داده است که آئروسل‏های موجود در هوا می‏توانند به عنوان عاملی برای انتشار میکروارگانیسم‏ها باشند. میکروب‏های هوا می‏توانند باعث عفونت‏های تنفسی در بیمارانی که ضعف ایمنی دارند شده و مسبب بیماری‏های مسری باشند. این مطالعه با هدف اندازه گیری غلظت اکتینومیست‏ها و تأثیر پارامترهای محیطی اعم از رطوبت نسبی، دما، سرعت باد وUVindex بر غلظت اکتینومیست‏ها در هوای شهر اهواز در شرایط عادی،نیمه‏گرد‏و‏غباری و گرد‏و‏غباری انجام گرفت. مواد و روش‏ها: نمونه‏برداری از هوا برای تشخیص حضور اکتینومیست‏ها توسط نمونه بردار میکروبی هوا (Quick Take-30,SKC,USA) صورت گرفت. محیط کشت مورد استفاده محیط کشتTryptic Soy Agar (TSA) بود که محیط کشت مخصوص برای باکتری‌ها است. کلنی‌های رشد یافته بر روی محیط کشت مغذی (TSA ) به روش مستقیم و با استفاده از دستگاه کلنی کانتر شمارش شد و بر حسب واحد تشکیل کلنی بر متر مکعب (CFU/m3) بیان شد.نتایج و بحث: تعداد کلنی اکتینومیست در روزهای گرد‏و‏غباری (5/2 برابر) روزهای عادی و در روزهای نیمه گرد‏و‏غباری (66/1 برابر) میانگین روزهای عادی ‏می‏‏‏باشد. آلوده‏ترین ماه به تعداد کلنی تشکیل شده در بهمن ماه‌ و اسفند ماه مشاهده گردید و در فصل زمستان نسبت به فصل پاییز و بهار میزان آلودگی بیشتر بود. همچنین ارتباط بین غلظت ذرات با تعداد کلنی تشکیل شده در متر مکعب هوا از لحاظ آماری معنی دار بود. و بین غلظت اکتینومیست‏ها با دمای محیط (ارتباط معکوس) و با سرعت باد،PM10,PM2.5 (ارتباط مثبت) معنی داری برقرار بود. نتیجه‏گیری: هر چه محیط دارای تراکم جمعیتی بیشتر و ترافیک شدید تر و پوشش گیاهی کمتر باشد غلظت باکتری‏ها و اکتینومیست‏ها در آن محیط بیشتر است. نتایج حاکی از آن است که در فصل زمستان در شرایطی که رطوبت نسبی هوا کمتر از 50 درصد و دمای هوا بین0C 10-6 و یا رطوبت هوا بین 70- 61درصد و دمای هوا بین0C 3-0باشد، تعداد کلنی تشکیل شده در بیشترین حد خود خواهد بود بویژه اگر این شرایط با پدیده وارونگی همراه باشد.

آلودگی هوا، بیو‏آئروسل، اکتینومیست، گرد‏و‏غبار، اهواز