محسن نوری - کارشناس ارشد و MPH مهندسی بهداشت محیط- مرکز بهداشت استان قزوین
کاظم ندافی - استادیار گروه بهداشت محیط دانشکده بهداشت دانشگاه علوم پزشکی تهران
مریم صباغیان - کارشناس پرستاری- مرکز بهداشت شهید بلندیان قزوین

استفاده از فن‌آوری‌های نوین در تمامی فعالیت‌ها موضوعی چالش برانگیز است از سویی تولید کنندگان و ارائه دهندگان وسایل و روش‌های جدید بر موثر بودن روش و دستگاه خود اصرار می‌ورزند و از سوی دیگر مسئولین در استفاده از آنها تردید دارند. HTA فن‌آوری را به لحاظ ایمنی، اثربخشی ایده‌آل و معمول، بعد اقتصادی، عدالت، ملاحظات اخلاقی و حتی جنبه‌های سیاسی توسط تیمی از متخصصین گروه‌های مختلف علوم بهداشتی و درمانی مورد مطالعه قرار داده و گزارش مستند خود را ارائه می‌نماید.مواد و روشها: جهت بررسی وضعیت دفع زباله‌های بیمارستانی در استان قزوین از اسناد و مدارک موجود استفاده گردید و با طراحی و تکمیل پرسشنامه اطلاعات مربوطه استخراج گردید.مستنداتی نیز در بخش‌های شش‌گانه: تفکیک در مبدأ تولید- جمع‌آوری از بخش‌ها- حمل در بیمارستان- نگهداری موقت- دفع- نیروی انسانی از جداول موجود در پرتال مرکز سلامت محیط و کار استخراج گردید.نتایج و بحث: دفع زباله‌های عفونی به نحو ایمن یکی مهم‌ترین مشکلات مراکز بیمارستانی است. به ویژه این‌که مطابق با قانون مدیریت پسماند وظیفه دفع یا بی‌خطر‌سازی آن به عهده مراکز تولیدکننده گذارده شده است. از این رو مدیران بخش‌های تولیدکننده زباله عفونی در انتخاب نحوه‌ی بی‌خطرسازی و نوع دستگاه‌های امحا کننده مردد هستند. زیرا تنوع این نوع پسماند و نیز تنوع روش‌های دفع و بی‌خطرسازی گاهاً باعث صرف هزینه‌های گزاف و بی‌نتیجه خواهد گردید. در استان قزوین با دارا بودن 14 بیمارستان و 1370 تخت بیمارستانی روزانه 5122 کیلوگرم زباله بیمارستانی و در نتیجه 1533 کیلوگرم زباله عفونی تولید می‌شود که برای بی‌خطر سازی آن از دستگاه‌های اتوکلاو- هیدروکلاو- کمی‌کلاو، از محصولات تولید داخل کشور و یا وارداتی استفاده می‌شود. بررسی از طریق روش HTA و آیتم‌های مربوط به آن، کارایی هریک از این روش‌های بکار رفته را نشان داده است.نتیجه‌گیری: در صورت تصمیم‌گیری قطعی در خصوص استفاده و یا عدم استفاده از خردکن، دستگاه‌های اتوکلاو از محصولات تولید داخل کشور مناسب‌ترین‌ها خواهند بود.دستگاه‌های هیدروکلاو به دلیل راندمان خوب و نیز ساخت در داخل کشور در اولویت دوم هستند.دستگاه‌های بی‌خطرساز شیمیایی(کمی‌کلاو) در صورت استفاده صحیح و مناسب از ماده گندزدای معرفی شده توسط شرکت سازنده در اماکن دارای تولید زباله با حجم کمتر، قابل توصیه هستند. دستگاه‌های اتوکلاو (استری فلش) به دلیل عدم کارآیی مناسب و نیز هزینه برای جهت واردات از خارج از کشور و استهلاک بالا به هیچ‌وجه توصیه نمی‌گردند

HTA ، پسماند بیمارستانی، قزوین