عیسی پیری - نویسنده عهده دار مکاتبات
براتعلی خاکپور - عضو هیئت علمی دانشگاه فردوسی مشهد

هر پدیده ای که به صورت کالبدی در فضای جغرافیایی اتفاق می افتد محمل نتایج متنوع غیر کالبدی و پیامدهای وسیع اجتماعی – اقتصادی است به همین دلیل بسیاری از اندیشمندان برنامه ریزی شهری بر گذار از الگوی اقلیدسی برنامه ریزی به سمت الگوی نااقلیدسی تاکید میکنند. یکی از این پدیده های کالبدی، خدمات عمومی شهری است که معمولا از طرف دولت و مدیریت بخش عمومی شهر به منظور انتفاع تمام ساکنین ایجاد می گردد. اما این مقاله به دنبالکنکاش نظری و نیز آزمون تجربی انواع رانت فضایی است که از رهگذر مکان یابی خدمات عمومی شهر نصیب گروههای اجتماعی می شود. از رهگذر این مکان یابی سه نوع رانت شناختهشده اقتصادی یعنی رانت انحصاری، رانت افتراقی یا دیفرانسیل و رانت مطلق در فضای شهربازتولید می شود که بازیگران شهری را به دو گروه برخوردار از این رانت و نابرخوردار و محروم از آن تقسیم بندی می کند. تحقیق از نوع توصیفی – تحلیلی و روش تحقیق پیمایشی است. حجم نمونه 120 نفر است که به صورت خوشه ای و تصادفی از مناطق مرکز تجاری شهرC.B.Dتبریز و سایر مناطق انتخاب شده است. آزمونT تک نمونه ای نشان می دهد که رانت فضایی مکان یابی خدمات عمومی درC.B.Dتبریز بیشتر متوجه صاحبان املاک تجاری است و قطعات چهارراهی از رانت مطلق منتفع می شوند

خدمات شهری، رانت مطلق، رانت انحصاری، رانت افتراقی، ارزش مصرفی، ارزش مبادلاتی