سروش سالک گیلانی - مربی گروه خاکشناسی، دانشکده علوم زراعی، دانشگاه کشاورزی و منابع طبیع
فرشید نوربخش - دانشیار خاکشناسی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه صنعتی اصفهان

نیتروژن عنصری مهم و حیاتی برای رشد گیاه بوده و از مهم ترین عناصر کودی به شمار می رود، که عمدتاً به صورت نیترات و مقداری نیز به شکل آمونیوم جذب گیاه می شود [.4] برآورد یک تخمین صحیح از مقدار نیتروژن معدنی ( آمونیوم و نیترات ) رها شده از مواد آلی در طی فصل رشد گیاه، می تواند به کاربرد دقیق کودهای شیمیایی و آلی و نیز کاهش آلودگی آب های سطحی و زیرزمینی ( ناشی از حضور نیترات اضافی ) منجر گردد، اما روش های اندازه گیری شدت معدنی شدن نیتروژن و نیتریفیکاسیون اغلب وقت گیر و پر هزینه هستند، بنابراین برای تخمین شدت این فرایندها، یک روش آزمون خاک سریع و آسان مورد نیاز است [.3] انرژی محبوس شده در پیوند C-H مولکول های آلی است که فرایند تجزیه و در نتیجه چرخه عناصر غذایی دیگر از جمله نیتروژن را در خاک به حرکت درمی آورد [.5] معدنی شدن نیتروژن آلی خاک را می توان نتیجه شرکت مولکول های آلی نیتروژن دار در فرایند معدنی شدن کربن دانست و CO2 رها شده در اثر این فرایند را ممکن است بتوان به عنوان شاخصی برای ارزیابی شدت معدنی شدن نیتروژن و نیتریفیکاسیون در خاک، مورد مطالعه قرار داد . اخیرا هانی و همکاران (2001) نیز پیشنهاد نمودند که تعیین کمی CO2 رها شده در طول اولین روز پس از مرطوب نمودن مجدد یک خاک خشک، به خاطر سادگی، سرعت و انجام پذیر بودن آن، می تواند به عنوان یک روش سریع برای تخمین معدنی شدن نیتروژن در خاک های اصلاح شده با کود گاوی به کار رود [.3] بنابراین هدف از این مطالعه بررسی امکان استفاده از روش سنجش فرایند معدنی شدن کربن جهت تخمین شدت معدنی شدن نیتروژن و نیتریفیکاسیون در یک خاک آهکی تیمار شده با انواع و سطوح متفاوت کودهای آلی می باشد .