فاطمه امانی - دانشجوی کارشناسی ارشد گروه خاکشناسی دانشگاه شهرکرد
فائز رئیسی - گروه خاکشناسی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهرکرد
نجات پیرولی بیرانوند - مرکز تحقیقات کشاورزی و پزشکی هسته ای، سازمان انرژی اتمی
میراحمد موسوی شلمانی - مرکز تحقیقات کشاورزی و پزشکی هسته ای، سازمان انرژی اتمی

گوگرد یکی از عناصری است که می تواند به طور مستقیم و غیرمستقیم فرآیند گره زایی و همزیستی را در گیاهان تثبیت کننده نیتروژن تحت تأثیر قرار دهد . با توجه به اهمیت گوگرد در بهبود عملکرد گیاهان تثبیت کننده نیتروژن ضرورت استفاده از آن در تغذیه گیاه احساس می شود . گوگرد علاوه بر نقش تغذیه ای خود از طریق اصلاح pH و افزایش قابلیت جذب عناصر غذایی گیاه می تواند موجب افزایش رشد و تثبیت نیتروژن در گیاه شود . کاچاو و همکاران (1997) در یک آزمایش مزرعه ای اثر منابع و سطوح مختلف گوگرد را بر روی گره زایی، عملکرد و جذب مواد غذایی توسط لوبیا بررسی و مشاهده کردند مصرف 40 کیلو گرم گوگرد تعداد گره ها را به طور معنی داری افزایش می دهد . همچنین جذب نیتروژن، فسفر و گوگرد با افزایش مقدار گوگرد افزایش یافت ] . [ 1 دوبی و بیلر (1995) هم در آزمایش مزرعه ای در خاکی با pH برابر 7/5 در هندوستان اثر مقادیر 0 ، 10 ، 20 ، 30 و 40 کیلوگرم در هکتار از منابع گوگرد ( گچ ) (18% S ، پیریت ) (22%S و سوپر فسفات ) (12% S بر تثبیت نیتروژن سویا، وزن خشک گیاه و تعداد غده در مراحل مختلف رشد گیاه را مثبت گزارش نمودند ] . [ 2 اما استفاده از تکنیک نیتروژن نشان دار و تعیین دقیق نیتروژن حاصل از هوا، خاک و کود می تواند به روشن شدن این مطلب کمک کند که آیا گوگرد با مساعد شدن شرایط واکنش خاک و در نتیجه جذب بیشتر نیتروژن معدنی در گیاه یا از طریق بهبود اکسیداسیون فعالیت ریزوبیوم ها و افزایش تثبیت نیتروژن و یا تلفیقی از هر دو روش می تواند در جذب بیشتر نیتروژن دخیل باشد