مجید عطاری گرگری - دانشجوی کارشناسی ارشد برنامه ریزی شهری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات، گروه شهرسازی، قزوین، ایران
ناصر براتی - دکتری شهرسازی، استادیار و عضو هیئت علمی دانشگاه بین المللی امام خمینی ) ره ( قزوین

در سال‌های اخیر، با تغییرات به وجود آمده در سبک زندگی، در ساختار محیط‌های زندگی شهری نیز تغییراتی پدید آمده است. رویکرد کیفیت زندگی شهری دیدگاهی است که حل مشکلات کنونی محیط‌ها و زندگی شهری را در گرو توسعه چند بعدی در سطح ملی و محلی و به وسیله دستیابی به معیارهای جامع‌تر در عرصه برنامه‌ریزی می‌داند. این مقوله همواره با وجود شاخص‌هایش مورد بررسی، پایش و اندازه‌گیری قرار گرفته است،که این شاخص‌ها به دو دسته شاخص‌های عینی و ذهنی تقسیم می‌شوند. بر این اساس هدف اصلی تحقیق حاضر، تحلیل و رتبه بندی معیارها و شاخص‌های محیطی بررسی کیفیت زندگی شهری در محلات مسکونی و سپس رتبه‌بندی آنها بر اساس امتیازات به دست آمده و با استفاده از مدل تحلیل شبکه‌ای(ANP) در جهت پایداری آنها در آینده می‌باشد. در این راستا ابتدا به بررسی معیارها و شاخص‌های ارائه شده توسط سازمان‌ها و صاحب نظران مختلف پرداخته و سپس معیارها و شاخص‌های مورد مطالعه در این پژوهش را تعیین نموده و آنها را وزن‌دهی و رتبه‌بندی کرده و در نهایت در جهت بررسی کیفیت زندگی شهری در محلات مسکونی کلانشهرها، الویت‌بندی نهایی می‌شوند. محلات مورد مطالعه در این تحقیق در راستاء جمع‌آوری اطلاعات و داده‌های مورد نیاز، از میان محله‌های مسکونی کلانشهر تبریز و به تفکیک مناطق ده‌گانه شهرداری و با کمک نظرات کارشناسانه و از هر منطقه یک محله انتخاب شده‌اند. در نهایت می‌توان مشاهده نمود که شاخص‌های مربوط به معیار امنیت محیط، نسبت به سایر شاخص‌های مورد بررسی، دارای وزن کمی بیشتری بوده و در نتیجه دارای الویت اقدام می‌باشند.

کیفیت زندگی، معیار، شاخص، محیط، کلانشهر تبریز