اکبر اعتباریان - استادیار و عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد خوراسگان (اصفهان)، گروه مدیریت، اصفهان، ایران
سعید صالحی زاده - دانشگاه آزاد اسلامی واحد خوراسگان، باشگاه پژوهشگران جوان، اصفهان، ایران
مریم یزدانی - دانشجوی کارشناسی ارشد مدیریت دولتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد خوراسگان (اصفهان)، گروه مدیریت، اصفهان، ایران

هدف این پژوهش بررسی رابطه بین درک کارکنان از معنویت در محیط کار، هوش معنوی و رفتار شهروند سازمانی و نیز ارائه مدل مفهومی است. در مطالعات مدیریت این عقیده وجود دارد که مفهوم معنویت و معنویت در محیط کار می تواند پاسخ و راه حلی برای کاهش کژکارکردهای سازمانی ه مچون از خود بیگانگی، استرس، سازش بیش از حد و زوال شخصیت برای کارکنان باشد. ورود معنویت در سازمان به کارکنان این توانایی را می دهد تا چشم انداز یکپارچه تری را نسبت به سازمان، خانواده ی خویش به دست آورند. از طرف دیگر هوش معنوی هوی است که از طریق آن مسائل مربوط به معنا و ارزش ها حل می شود، هوشی که فعالیت ها و زندگی افراد را در زمینه ی وسیعتر، غنی تر و معنادار قرار داده، به آنها کمک می کند بفهمند کدام اقدامات یا کدام مسیر معنادار تر از دیگری است. هوش معنوی برای کارکرد اثر بخشی، بهره هوشی و هوش عاطفی ضرورت دارد. هوش معنوی افرادرا خلاق می کند، به آنها توانایی تمیز و انتخاب می دهد، به افراد کمک می کند محدودیت ها را ببینند، و تکیه گاهی برای رشد و تحول می سازد. در نهایت رفتار شهروندی سازمانی، شامل رفتارهای اختیاری کارکنان است که جزئی از وظایف رسمی آنها نیست و مستقیماً از سوی سیستم رسمی پاداش سازمان در نظر گرفته نمی شود، ولی میزان اثربخشی سازمان را افزایش می دهد. در این مقاله به بررسی این سه مؤلفه و ارتباطات آنها در مدل ها و نظریه های مختلف پرداخته و در نهایت مدل مفهومی ارائه شد. مدل مفهومی تحقیق نشان می دهد که سه مؤلفه معنویت در محیط کار، هوش معنوی و رفتار شهروند سازمانی، دارای ارتباط متقابل و دوسویه با همهستند. به عبارت دیگر افزایش معنویت در محیط کار، باعث افزایش هوش معنوی و نیز بروز رفتار شهروند سازمانی توسط کارکنان سازمانی خواهد شد. علاوه بر این بروز رفتار شهروند سازمانی در بین کارکنان یک سازمان، باعث افزایش معنویت در محیط کار آن سازمان و نیز افزایش هوش معنوی در کارکنان آن سازمان خواهد شد.

معنویت در محیط کار، هوش معنوی، رفتار شهروند سازمانی