خسرو محمدی - استادیار گروه زراعت، دانشگاه آزاد اسلامی واحد سنندج
سعید یوسف زاده - استادیار گروه کشاورزی دانشگاه پیام نور مرند- ایران

به منظور ارزیابی پاسخ فیزیولوژیکی ژنوتیپ های مختلف گندم دیم به تنش سرما آزمایشی در سال زراعی 87-1386 طی دو فاز مزرعه ای و آزمایشگاهی در ایستگاه تحقیقات دیم قاملو در استان کردستان و آزمایشگاه فیزیولوژی دانشکده کشاورزی دانشگاه کردستان انجام شد. آزمایش به صورت کرت های خرد شده (اسپلیت پلات) در قالب بلوک های کامل تصادفی، در سه تکرار انجام گرفت. در بررسی آزمایشاهی تنش سرمایی شامل کاشت دردماهای 20 (شاهد)، 10 و 5 درجه سانتیگراد به عنوان سطوح عامل اصلی و دوازده ژنوتیپ مختلف گ ندم دیم (Triticum aestivum L) نیز به عنوان سطوح عامل فرعی درنظر گرفته شد. در فاز مزرعه ای نیز سه تاریخ کاشت 10 مهر، 25 مهر و 15 آبان که برای اعمال دماهایی حدوداً معادل دماهای فوق الذکر انتخاب شدند به عنوان سطوح ع امل اصلی تعیین گردید.نتایج آزمایش نشان داد که تنش سرما و ژنوتیپ تأثیر معنی داری بر محتوی کلروفیل و قند برگ، پلی آمین ها و آب برگ هم در شرایط مزرعه ای و هم در آزمایشگاه دارند. بین ژنوتیپ های مختلف تفاوت معنی داری از نظر اسپرمین مشاهده نگردید. ژنوتیپ های سرداری و آگوستا با دارا بودن بیشترین کلروفیل a، کلروفیل b، قندهای محلول، پلی آمین هایی نظیر پوترسین، اسپیرمین و اسپرمیدین دارای بیشترین عملکرد دانه (1178 تا 1210 کیلوگرم در هکتار) بودند.

گندم دیم، ژنوتیپ، تنش سرما، مقاومت