طیبه سلیمانی - دانشجوی کارشناسی ارشد بیماری شناسی گیاهی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهرکرد
مجید اولیا - استادیار گروه گیاهپزشکی دانشکده کشاورزی دانشگاه شهرکرد

سویا یکی از سرشارترین منابع روغن خوراکی و پروتئین است که امروزه از آ« استفاده زیادی میگردد سویا مورد حمله آفات و بیماری های متعددی قرار می گیرد. حدودا 100 گونه از نماتد های بیماری زای گیاهی با سویا در ارتباط هستند نماتد مولد غده ریشه سویا یکی از مهمترین عوامل بیمارگر روی سویا محسوب می شود، لذا کنترل این بیماری امری اجتناب ناپذیر است. جهت کنترل این نماتد با توجه به خطرات زیست محیطی ناشی از مصرف بی رویه سموم شیمیایی کاربرد روش های غیرشیمیایی ضروری به نظر می رسد استفاده از ارقام مقاوم به نماتد ها و یا در تلفیق با سایر روش های دیگر می تواند موثر باشد. نماتد مولد غده ریشه (Meloidogyne spp. ) از نظر اقتصادی مهم ترین نماتدهای پارازیت گیاهی در سطح جهان می باشد. به منظور بررسی عکس العمل 7 رقم سویا نسبت به نماتود ریشه گرهی Meloidogyne javanica ابتدا نماتود روی گوجه فرنگی رقم ps خالص سازی، تکثیر و با استفاده از خصوصیات ریختی و پرایمرهای اختصاصی مورد شناسایی قرار گرفت. آزمایش به صورت طرح کاملا تصادفی در گلخانه و در خاک سترون انجام شد. در ارزیابی مقاومت تعداد گال، تعداد توده تخم، تعداد تخم در هر توده و فاکتور تولید مثل ( Pf / Pi ; R f ) مورد بررسی قرار گرفتند نتایج به دست آمده از آزمایش های انجام شده نشان داد از بین ارقام استفاده شده تنها رقم سحر نسبت به نماتد ریشه گرهی مقاومت است و سایر ارقام حساس معرفی می شوند آلودگی به نماتود باعث کاهش میزان کلروفیل شاخص سطح برگ، نسبت سطح برگ تعداد غلاف در بوته، تعداد دانه در غلاف و وزن دانه ها شد.

نماتد ریشه گرهی، سویا