ثریا شیخی - کارشناس ارشد برنامه ریزی سیستم های اقتصادی دانشگاه آزاد اسلامی واحد دهاقان

هدف اصلی از اقتصاد منابع طبیعی، شناخت نقش منابع در اقتصاد و بهره برداری بهینه از منابع و حفاظت از آن جهت توسعه پایدار می باشد تا این منابع برای نسلهای بعدی هم باقی بماند. ارتقای بهره وری با عملکرد زیست محیطی اثرات بسیاری در منابعی همچون، کاهش مصرف انرژی، کاهش مصرف مواد خام دارد. در این مطالعه، عوامل موثر بر بهره وری کل عوامل با تاکید بر شاخص های سرمایه نیروی کار، و فن آوری در صنایع پتروشیمی کشور بررسی شده است. هدف از انجام این تحقیق علاوه بر محاسبه بهره وری کل عوامل در دوره زمانی 1388-1374، تحلیل عوامل موثر بر آن، شناسایی عوامل موثر در ارتقاء بهره وری و علل تفاوت های بهره وری در این صنعت می باشد. بدین منظور از روش دیویژیا برای اندازه گیری بهره وری کل عوامل تولید و تکنیک پنل دیتا برای تحلیل میزان تاثیرگذاری عوامل موثر بر بهره وری، استفاده شده است. عوامل موثر بر بهره وری کل عوامل در الگوی تخمین زده شده عبارتند از: سرمایه نیروی کار از نوع آموزش رسمی و آموزش غیررسمی، فناوری، مقیاس کلی بنگاه و نسبت مالکیت بنگاههای دارای مالکیت عمومی به کل بنگاهها. نتایج مطالعه بیانگر تاثیر مثبت و معنادار متغیرهای: سرمایه نیروی کار از نوع آموزش رسمی و آموزش غیررسمی، فناوری، مقیاس کلی بنگاه، بر بهره وری کل عوامل می باشد، و ضریب نسبت کارگاههای دارای مالکیت عمومی به کل کارگاهها طبق انتظار تئوریکی منفی است و کاهش در سهم بنگاه دارای مالکیت عمومی منجر به افزایش در بهره وری کل عوامل می شود.

بهره وری، تحقیق و توسعه، نیروی کار، منابع طبیعی