محسن نصراصفهانی - مهندس ارشد و رئیس واحد HSE شرکت صنایع شیمیایی ایران
سمیراسادات میررمضانی - دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی طراحی فرآیند، دانشگاه اصفهان، دانشکده فنی ومهندسی، گروه مهندسی شیمی
محبوبه طغیانی - دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی طراحی فرآیند، دانشگاه اصفهان، دانشکده فنی ومهندسی، گروه مهندسی شیمی
مهرداد فرهادیان - عضو هیئت علمی مهندسی شیمی، دانشگاه اصفهان، دانشکده فنی و مهندسی، گروه مهندسی شیمی

امروزه استفاده از فوم های اطفاء حریق در سراسر جهان رو به افزایش است. این مواد از اثربخش ترین عوامل بازدارنده، فرونشاننده و اطفاء کننده ی حریق های ترکیبات نفتی قابل اشتعال محسوب می شوند. با توجه به استفاده از حلال ها و مواد فعال کننده سطحی در ساختار فوم ، بررسی اثرات زیست محیطی این ترکیبات امری ضروری و اجتناب ناپذیر می باشد. از جمله چالش های زیست محیطی فوم ها، تخلیه به محیط پذیرنده شامل: شبکه جمع آوری فاضلاب های صنعتی، بهداشتی، کانال های جمع آوری آب های سطحی و به عبارتی منابع آب و خاک، در اثر مصرف، ریخت و پاش اتفاقی و یا معدوم کردن فوم تغلیظ شده به دلیل سرآمدن تاریخ مصرف می باشد. در انتخاب فوم های آتش نشانی علاوه بر ویژگی های سرعت انتشار و پوشش، مقاومت گرمائی، مقاومت در برابر مواد سوختی، قدرت فرونشاندن بخارات و مقاومت الکلی، می بایست اجزاء سازنده، ساختار شیمیائی و جنبه های زیست محیطی، و انطباق آن ها با قوانین هوای پاک، آب پاک، قانون کنترل آلودگی های نفتی و کنترل مواد خطرناک مورد توجه قرار گیرد. در راستای بررسی اثرات زیست محیطی فوم، پارامترهایی چون، میزان تشکیل کف، سمیت در آب، اکسیژن خواهی شیمیائی، اکسیژن مورد نیاز زیستی و تجزیه پذیری طبیعی، در این پژوهش به تفصیل مورد بحث قرار خواهند گرفت. سپس استانداردهای جهانی در موارد مختلف آب، هوا و پسماند در مورد فوم های آتش نشانی معرفی می گردند. یافته های این تحقیق بیانگر آن است که اثرات استفاده از فوم های آتش نشانی در صنایع نفت بر روی پساب صنعتی خروجی قابل مشاهده است. که این امر می تواند اثرات مخربی را بر روی محیط زیست پذیرنده ی این پساب تحمیل نماید. در پایان راهکارهایی در زمینه ی تهیه، نگهداری و استفاده از فوم های آتش نشانی برای حداقل ساختن اثرات مخرب استفاده از آن بر محیط زیست ارائه خواهد شد.

فوم های آتش نشانی، حریق، محیط زیست، پساب صنعتی، آلاینده ها، HSE