یعقوب حسینی - دانشجوی دکتری دانشگاه تربیت مدرس و عضو هیات علمی موسسه تحقیقات خاک و آ
مهدی همایی - دانشیار گروه و عضو هیات علمی موسسه تحقیقات خاک و آب
سعید سعادت - عضو هیات علمی موسسه تحقیقات خاک و آب

جوانه زنی فرآیندی حساس برای رشد گیاه و دستیابی به عملکرد بهینه است . معمولا فرض می شود که اثر اسمزی و سمیت یونی محیط شور می توانند اثر بازدارندگی در جوانه زنی داشته باشند . تلاشهای فراوان برای جداسازی این دو اثر با استفاده از محلول های نمک هم غلظت Isotonic و مواد نمکی غیر قابل نفوذ، نتایجی متناقض را به دست داده است . بعضی بر اثر اسمزی به عنوان عامل محدود کننده اصراردارند، در حالی که بیشتر عقاید بر سمیت یونی به عنوان یک جزء مضر تاکید می کنند و برخی دیگر به اثر یکسان این دو جزء بر جوانه زنی معتقدند . کلزا Brassica napus L.) که از مهمترین گیاهان روغنی است، در برابر شوری نسبتا متحمل می باشد . لیکن این گیاه، همانند اکثر گیاهان زراعی دیگر، در مرحله اولیه تثبیت گیاهچه به شوری حساس است . بنابراین ، ارزیابی تحمل به شوری در مراحل اولیه رشد به ویژه جوانه زنی ( با توجه به تجمع نمک در سطح خاکها به سبب تبخیر ) دارای اهمیت زیادی می باشد . از طرف دیگر، یکی از مشکلات اراضی شور، عدم تعادل عناصر غذایی مورد نیاز گیاه در این اراضی می باشد . به طوری که با وجود قابلیت استفاده کم برخی از عناصر، غلظت بعضی دیگر همجون بور در این خاکها زیاد و گاه در حد سمیت می باشد ( همایی، ).1381 لیکن مطالعه زیادی این عنصر بر رشد گیاه و به ویژه جوانه زنی بذر در شرایط شور، همواره تحت الشعاع شوری قرار داشته است . افزون بر این، در سالهای اخیر استفاده از فاضلابهای صنعتی و کود کمپوست در کشاورزی رایج شده است که هر دو اینها علاوه بر دارا بودن مشکل شوری، معمولا حاوی مقدار زیادی بور هستند . این پژوهش به منظور تعیین اثر شوری و بور بر میزان و سرعت جوانه زنی بذر کلزا با استفاده از آب شور طبیعی و محلول کلرید سدیم + کلرید کلسیم انجام گردید .