محمدجواد درجهانگیر - دانشجوی کارشناسی ارشد گیاهان داروئی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد دامغان ،دامغان، ایران.
بهاره کاشفی - استادیار و عضو هیات علمی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد دامغان، گروه کشاورزی، دامغان، ایران.
زرین تاج علیپور - استادیار و عضو هیات علمی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد دامغان، گروه کشاورزی، دامغان، ایران.

تنش کمبود آب به طور دائم یا موقت، در رشد و توزیع پوشش طبیعی گیاهان و در عملیات کشت، بیشتر از دیگر عوامل محیطی محدودکننده است. آویشنThymus vulgaris L.)از مه مترین گیاهان خانواده نعناع، معطر و چندساله که ازبرگ های آن در تهیه مواد دارویی، غذایی و آرایشی استفاده میشود. این مطالعه به منظور بررسی عملکرد این گیاه در شرایط تنش خشکی به کمک تحقیقات انجام شده توسط سایر محققین و اثر تنش خشکی بر میزان اسانس و برخی خصوصیاتمورفولوژیک و فیزیولوژیک انجام گردید. نتایج نشان داد که تنش خشکی در تمامی تحقیقات صورت گرفته اثر معنیداری برمیزان اسانس و پرولین و خصوصیات مورفولوژیک این گیاه دارویی داشته است. به طوری که در اکثر این تحقیقات تنش خشکی نهتنها در آویشن، بلکه در گیاهان دارویی اسانسدار باعث افزایش میزان اسانس شده است. همچنین غلظت پرولین طی تنشخشکی در تمامی گیاهان تحت تنش جهت تنظیم فشاراسمزی درون گیاه افزایش پیدا کرده. با افزایش تنش خشکی در آویشن خصوصیات مورفولوژیک کاهش پیدا کرد، که میتوان بیان داشت در تغییرات تنش خشکی بین عملکرد مورفولوژیک با متابولیتهای ثانویه پرولین و اسانس همبستگی منفی وجود دارد بدین صورت که با کاهش خصوصیات مورفولوژیک، میزان متابولیتهای ثانویه در این گیاه افزایش پیدا میکند

گیاه دارویی، کمبود آب، اسانس، فیزیولوژیک، مورفولوژیک