مرضیه محمدی آریا - دانشجوی کارشناسی ارشد گروه خاکشناسی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی م
امیر لکزیان - دانشیار گروه خاکشناسی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد
غلامحسین حق نیا - استاد گروه خاکشناسی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد
حسین بشارتی - عضو هیات علمی و استادیار پژوهش موسسه آب و خاک تهران

منبع اصلی تولید کودهای فسفاته، سنگ فسفات می باشد که معمول ترین آن آپاتیت است . تولید کودهای فسفره یک فرایند گران و نیازمند انرژی فراوان می باشد . وجود این محدودیت برای تولید کودهای فسفاته سبب شده است که مطالعات زیادی راجع به امکان استفاده مستقیم از خاک فسفات صورت پذیرد معمولا استفاده مستقیم از خاک فسفات در خاکهای آهکی، به دلیل فراهمی کم فسفر متداول نیست . استفاده از گوگرد و تلقیح با باکتریهای جنس تیوباسیلوس، یکی از روش های توصیه شده استفاده مستقیم ازخاک فسفات می باشد در این روش با تولید بیولوژیکی اسید سولفوریک با اکسایش گوگرد، اسیدیته کاهش و برعکس فراهمی فسفر افزایش می یابد البته در منابع علمی ذکر شده است که حضور ماده آلی سبب تسریع اکسایش گوگرد می شود در مطالعه حاضر نقش گوگرد، تیوباسیلوس و ورمی کمپوست در فراهمی فسفر از خاک فسفات مورد بررسی قرار گرفت