غلامرضا معافپوریان - عضو هئیت علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان فارس
مسعود محبی - دانشجوی کارشناس ارشد سابق دانشگاه آزاد اسلامی واحد جهرم
علی اصغر پهلوان پور - عضو هئیت علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان فارس
محمدسعید تدین - عضو هئیت علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان فارس

در طی چند دهه گذشته تحقیقات زیادی برروی عکس العمل گیاهان مختلف از جمله مرکبات نسبت به سمیت بور انجام شده است و جهت یافتن پایه های مقاوم و یا اثرات عناصر مختلف غذایی که بتواند سمیت بور را کاهش دهد تلاشهای زیادی صورت گرفته است بر خلاف علایم کمبود بور که روی برگهای جوان ظاهر می شود، علایم مسمومیت این عنصر به طور مشخص روی برگهای مسن دیده می شود . در مرکبات علایم مسمومیت بور شامل زرد شدن حاشیه برگ و فاصله بین رگبرگها در برگهای مسن و خشک شدن سرشاخه ها و حاشیه برگها می باشد . برگهای و شاخه های جوان ممکن است تا چندین ماه علایم مسمومیت را نشان ندهند و سپس این علایم در آنها ظاهر گردد . سویتیلیک (4) گزارش کرد که در لیموی آب کمبود عنصر روی باعث بروز سمیت به بور می شود درحالیکه محلول پاشی روی و مصرف خاکی آن باعث کاهش سمیت بور می شود . سپاسخواه و مفتون (3) نتیجه گیری کرده اند که با اضافه کردن نیتروژن به نهالهای پسته میزان تراکم بور به شدت کاهش می یابد و توصیه کرده اند که در زمینهای زراعی که سمیت بور محتمل است و یا از آب آبیاری حاوی بور زیاد استفاده می شود . ًحتما به تامین کافی نیتروژن توجه شود .