عباس بانج شفیعی - دانشگاه ارومیه، دانشکده منابع طبیعی، گروه مهندسی جنگلداری
هادی بیگی حیدرلو - دانشگاه ارومیه، دانشکده منابع طبیعی، گروه مهندسی جنگلداری
مجید پاتو - دانشگاه گیلان، دانشکده منابع طبیعی، گروه مهندسی جنگلداری

صنوبر درختی سریعالرشد و پربازده می باشد که امروزه در کشور ما به منظور برآورده کردن نیاز چوبی و نیز کاسته شدن از فشار وارده برجنگلها، بطور گستردهای مورد استفاده قرار می گیرد. در این تحقیق به منظور مشخص شدن تأثیر قطر قلمه بر بیوماس یا وزن خشکساقه، به روش تصادفی سیستماتیک تعداد 51 نهال صنوبر از بستر کاشت خارج شد و سپس با توجه به قطر میانه قلمه های حاصله، قطر قلمه ها به سه کلاسه قطری 2-1، 3-2 و 4-3 سانتیمتری تقسیم بندی شد. پس از خشک کردن نهال ها در آزمایشگاه و اندازه گیری وزن خشک ساقه نهال ها، مقادیر بدست آمده به منظور انجام تجزیه و تحلیل های آماری وارد برنامه SPSS شدند. با استفاده از نتایج تجزیه واریانس وزن خشک ساقه ها در کلاسه های قطری و نیز آزمون دانکن، مشخص شد که سه کلاسه در سطح 5 درصد دارای تفاوت معنی داری می باشد، بطوریکه بیشترین وزن خشک مربوط به کلاسه قطری 4-3 سانتیمتری با 224/9586 گرم و بعد از آن 881/1938 گرم به کلاسه قطری 3-2 سانتیمتری و 41/5368 گرم به کلاسه قطری 2-1 سانتیمتری می باشد. این مطالعه نشان داد که قلمه هایی با قطر 4-3 سانتیمتر بیشترین وزن خشک ساقه را خواهند داشت و پیشنهاد می گردد در عملیات کاشت در نهالستان و جنگلکاری ها از قلمه هایی با کلاسه قطری 4-3 سانتیمتر استفاده گردد.

صنوبر، قلمه، وزن خشک ساقه، تکثیر صنوبر، قطر