ریحانه ایوانی - دانشجوی کارشناسی ارشد گروه مهندسی علوم خاک
حسین میرسیدحسینی - استادیار گروه مهندسی علوم خاک دانشگاه تهران
غلامرضا ثواقبی - استادیار گروه مهندسی علوم خاک دانشگاه تهران
مهرنوش اسدی - دانشجوی کارشناسی ارشد گروه مهندسی علوم خاک دانشگاه فردوسی

عملکرد و بهره برداری از خاک به شدت تحت تأثیر مقدار مواد آلی آن می باشد . مواد آلی دارای ترکیب و خصوصیات مختلفی هستند . تأثیر این گونه مواد آلی بر پویایی فلزات خاک چند سویه است . از یک سو ترکیبات آلی این مواد همانند تله ای برای یونهای فلزی عمل می کنند و از سوی دیگر با تشکیل همتافتهای آلی - فلزی قابل حل در محلول خاک موجب افزایش حلالیت و حرکت فلزات می شوند وجود عناصر سنگین در مقادیر و غلظتهای مختلف در این ترکیبات اغلب سبب تغییر در تعادل و فرمهای عناصر موجود در خاک می گردد . تجمع عناصر سنگین در خاک، بویژه در زمینهای کشاورزی، امری تدریجی بوده و غلظت عناصر سنگین می تواند به سطحی برسد که امنیت غذایی بشر را تهدید نماید . سالانه هزاران تن از این عناصر که ناشی از فعالیتهای شهری، صنعتی و کشاورزی است، وارد خاک می شود . مطالعه محققان مختلف در داخل کشور نشان می دهد که تشدید فعالیتهای صنعتی در کشور از یک سو و عدم رعایت مسائل و استانداردهای زیست محیطی از طرف بعضی از صاحبان صنایع از سوی دیگر موجبات آلودگی محیط زیست بعضی از مناطق کشور را فراهم ساخته است روی به عنوان یک عنصر ضروری و کادمیوم به عنوان یک عنصر آلاینده، نقش مهمی در زنجیره غذایی گیاه و حیوان ( از جمله انسان ) ایفاء می کنند . کادمیوم برای کلیه اشکال موجود زنده اعم از گیاه، انسان، حیوان و میکروارگانیسم مضر می باشد . کادمیوم به عنوان عنصری نسبتا پر تحرک و قابل دسترس برای گیاه شناخته شده است . این عنصر خیلی بیشتر از سایر عناصر واسطه دیگر محلول بوده و در خاک به صورت محلول و به فرم کاتیون دو ظرفیتی باقی می ماند که در صورت عدم توجه به تجمع اینگونه عناصر صدمات جبران ناپذیری به محیط زیست وارد خواهد آمد . بنابراین با توجه به نقش و اهمیت عناصر سنگین در کشاورزی و احتمال ورود آن به زنجیره غذایی در این مطالعه مقایسه تأثیر کودهای آلی مختلف در مقدار عناصر سنگین جذب شده توسط گیاه ذرت بررسی گردید .