شیدا مفتاحی نمین - دانشجوی رشته جغرافیای طبیعی دانشگاه آزاد اسلامی واحد اردبیل
برومند صلاحی - عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد اردبیل

طوفان های تندری همانند سایر پدیده های طبیعی بدلیل ساز و کارشان یکی از مهم ترین پدیده های اقلیمی محسوب می شوندکه تبعات آنها می تواند بر طبیعت و محیط زندگی انسان ها تاثیر گذار باشد . این طوفان ها علاوه بر صاعقه منجر به بارش های رگباری، بادهای سهمگین ، تگرگ ، سیلاب می شوند و خسارات زیادی به مزارع ، شالیزارها ، جنگلها ، باغات میوه و تاسیسات شهری وروستایی وارد کرده وحتی جان و اموال انسان ها را تهدید می کند . با شناخت مکانیزم این توفان ها و پیش بینی وقوع آن ها می توان از گسترش و خسارات احتمالی وارده از طریق این طوفان ها کاست . در این پژوهش در ابتدا ایستگاه سینوپتیک آستارا با بازه زمانی 25 ساله 2010-1986 انتخاب گردید. اطلاعات هواشناسی ایستگاه مربوطه در فرمت Sc data از هواشناسی استان اردبیل دریافت شد و پس از اطمینان از صحت داده ها با استفاده از نرم افزار Excel و Spss اقدام به تجزیه و تحلیل ویژگی های آماری داده ها گردید در بررسی فراوانی سالانه و ماهانه وقوع طوفان تندری، از تحلیل خوشه ای استفاده گردید . از تحلیل روند خطی و چندجمله ای درجه شش برای بررسی نوسانات زمانی طوفان های تندری استفاده شد. به منظور تحلیل طوفان تندری الگوهای هم فشار سطح زمین و هم ارتفاع سطح 500 هکتوپاسکال ، امگا و بردار باد مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت . در این ایستگاه در مقیاس زمانی ماهانه ، ماه خرداد و در بازه فصلی ، بهار بیشترین وقوع طوفان تندری را داشت . بیشترین کد طوفان تندری به وقوع پیوسته کد 29 بود . مدل روند خطی و پلی نومیال مرتبه شش فصل بهار روند کاهشی و این مدلها در داده های سالانه تقریبا روند ثابتی داشتند . بررسی همدیدی طوفان های تندری نشان داد که در تراز 500 هکتوپاسکال ، قرار گیری در جلوی فرود بیشترین درصد وقوع طوفان تندری را دارا بوده است و در برخی روزها شرایط توپوگرافیکی منطقه از جمله دریا و رطوبت حاصله از آن و ارتفاعات نزدیک به دریا عامل وقوع طوفان های تندری در فصول بهار و تابستان بوده است.

طوفان تندری – تحلیل آماری – تحلیل همدیدی – شهرستان آستارا