جواد معتمدی - دانشکده منابع طبیعی دانشگاه ارومیه
فاطمه علیلو - دانش آموخته دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه محقق اردبیلی

یکی از مهمترین عوامل مؤثر در مدیریت پایدار مراتع، اطلاع از تولید گونههای مرتعی و پایش تغییرات تولید مراتع تحتتغییرات بلند مدت اقلیمی (خشکسالی، ترسالی و سال نرمال از نظر بارندگی) است. تولید علوفه مراتع متاثر از عوامل مختلفاکولوژیکی است. یکی از عوامل موثر بر تولید علوفه مراتع، عوامل اقلیمی و تغییرات آن در دورههای مختلف میباشد. از اینرو یکیاز روشهای برآورد تولید، بررسی رابطه بین مقادیر تولید علوفه گونه های مرتعی با متغیرهای اقلیمی موثر بر آن می باشد. درپژوهش حاضر، تاثیر عوامل اقلیمی بر تولید علوفه چند گونه مرتعی طی یک دوره 10 ساله ( 1389-1380 ) در مراتع کوهستانی خوی مورد بررسی قرار گرفت. برای این منظور مقادیر بارندگی سالانه، بارندگی فصل رویش، بارندگی فصل رویش به علاوه پیشین،میانگین درجه حرارت سالانه، متوسط درصد رطوبت نسبی، ساعات تابش خورشیدی و میانگین سرعت باد زیست بوم های موردبررسی به عنوان شاخصهای اقلیمی مد نظر قرار گرفت. تولید گونهها بر اساس روش قطع و توزین در داخل پلات های یک مترمربعی مستقر در امتداد ترانسکتهای صد متری اندازهگیری و عوامل اقلیمی نیز از با استناد به امار ایستگاه هواشناسی خوی،استخراج گردید. نتایج نشان داد که از بین شاخصهای اقلیمی مورد بررسی، چهار شاخص میانگین درجه حرارت، رطوبت نسبی،ساعات تابش آفتابی و میانگین سرعت باد با تولید گونه ها رابطه معنی داری نشان دادند و شاخص میانگین درجه حرارت به عنوانموثرترین پارامتر اقلیمی در برآورد تولید انتخاب گردید. بنابراین می توان از شاخص های مذکور به عنوان عوامل موثر بر پایشتغییرات تولید مراتع تحت تغییرات بلند مدت اقلیمی استفاده کرد.

تولید گیاهان مرتعی، شاخص های اقلیمی، مراتع خوی